Nuôi cá biển làm cảnh

Nơi nào có cá cảnh biển đẹp nhất Việt Nam?

Giới chơi cá biển hay tìm về Nha Trang sưu tầm cá kiểng, nơi đây được mệnh danh là vựa cá cảnh biển lớn nhất Việt Nam, hội tụ nhiều loài cá cảnh biển đẹp nhất nước và những loài cá được thế giới xếp vào nhóm “quý hiếm”. Các loại cá biển được tập trung làm cá cảnh chủ yếu là họ cá lia thia, cá cánh bướm, cá mó, cá hề (cá khoang cổ), cá bàng chài với hơn 400 loài. Vùng biển này có hàng trăm loại hải quỳ rực rỡ sắc màu và nhiều loài san hô tuyệt đẹp (hai loại này bổ sung làm đẹp hồ cá cảnh biển). Chính sự phong phú này mà giới chơi cá cảnh biển hay tìm về Nha Trang “săn” cá đẹp. Loài cá được ưa chuộng nhất hiện nay là cá hoàng đế, hoàng hậu, cá nàng đào, mao tiên, cá hề, cá ngựa…

Viện hải dương học Nha Trang nghiên cứu sinh sản nhân tạo và nuôi thành công trong hồ kiếng loài cá biển đang được ưa chuộng trong nước cũng như xuất khẩu, đó là cá hề và cá ngựa (hải mã). Có 5 loài cá hề ở biển Nha Trang được yêu thích, nhất là cá hề đỏ màu sặc sỡ, dễ thích nghi trong điều kiện nuôi trong hồ kiếng. Đặc biệt, cá hề rất thích sống “cộng sinh” với loài hải quỳ nhiều màu sắc nên thị trường trong nước và thế giới rất chuộng.

Tại TP.HCM, cá hề rất được yêu thích vì chúng sở hữu vẻ ngoài đẹp với màu cam đỏ khoang trắng, nhanh nhẹn, dáng bơi vui nhộn, pha trò như những chú hề. Đây là một trong số những loại cá cảnh biển phổ thông có giá rẻ nhất, lại dễ nuôi, giá bán lẻ tại các cửa hàng từ 80.000 - 220.000 đồng/con tùy loại, kích cỡ và màu sắc. Giá thị trường thế giới 30 - 40 USD/con, thấp nhất 15 USD/con. Cá hề được xếp vào 5 loại cá cảnh biển trong chương trình phát triển cá cảnh quốc gia (gồm cá chép, cá dĩa, cá neon, cá ngựa, cá hề).

Giới chơi cá cảnh biển gần đây chọn cá ngựa nuôi làm kiểng vì chúng tạo nên vẻ đẹp quý phái nhờ hình dáng độc đáo. Người ta còn thích nuôi cá ngựa vì đặc tính của chúng, đó là tính chung thủy, sống theo đôi theo cặp quấn quýt bên nhau. Đây cũng là loài cá duy nhất có con đực đóng vai trò làm bố đồng thời làm mẹ. Cá ngựa cũng dễ thích nghi trong hồ kiếng nên rất được người nuôi cá ưa chuộng, nhất là châu Âu. Giá một con cá ngựa nuôi cảnh ở Mỹ từ 70 - 300 USD, tại Việt Nam, giá từ 400.000 - 800.000 đồng/con.

Cáhoàng đế(Imperator hay Imperial Angelfish) được xem là vua của các loài cá cảnh biển vì diện mạo độc lạ của chúng. Loài này có cơ thểmàu xanh đậm, được bao phủ bởi các sọc ngang màu vàng sáng lên đến đỉnh đầu với cái vây đuôi màu vàng nhạt đến màu cam. Một mặt nạ màu xanh đen nổi bật với đôi mắt và dọc màu tương tự kéo dài từ vây ngực đến hai phần ba cơ thể. Khi nhỏ chúng có màu đen với các sọc trắng và xanh lam tròn bắt đầu từ đuôi. Trong điều kiện nuôi nhốt, màu sắc của cátrưởng thành có thể không nổi bật hay rực rỡ nhưng chúng vẫn có phong thái và mang “bộ áo” khác lạ tuyệt vời.

Việt Nam có sẵn những loài cá biển tuyệt đẹp, giá cả “tuyệt mềm” thì lẽ nào chúng ta không tận hưởng cái đẹp mà tạo hóa ban cho. Hiện một con cá hoàng đế tại Nha Trang giá từ 50 USD trong khi ra thị trường thế giới đến 300 - 500 USD, cá hề tại Nha Trang cũng chỉ 2 - 3 USD/con, còn cá mao tiên cũng chỉ 5 - 10 USD/con.

Lưu ý khi chơi cá cảnh biển

Hiện Nha Trang có nhiều nơi cung cấp cá cảnh biển, nếu muốn mua “tận gốc”, bạn đến đây và tìm hiểu, dạo quanh khu vực ngư dân lặn biển đem về sẽ có giá thấp hơn so với cá vựa. Mua số nhiều có thể đặt hàng ngư dân hoặc có thể liên hệ với Viện hải dương học Nha Trang, nơi đây nuôi sinh sản nhiều giống cá biển làm cảnh.

Nhu cầu nuôi cá cảnh biển tăng cao nên dụng cụ và thiết bị phụ trợ nuôi cá biển đều có bán ở khu cá cảnh đường Nguyễn Thông, Lưu Xuân Tính (TP.HCM). Nuôi cá cảnh biển chú ý hệ thống lọc tuần hoàn, lọc vi sinh để hạn chế việc thay nước, chuyển hóa các khí độc có trong nước. Theo kinh nghiệm những người từng nuôi cá biển thì nhiệt độ nuôi cá cảnh biển cao hơn cá nước ngọt, nhiệt độ cần thiết 26 - 280C, cá biển rất nhạy cảm khi thay đổi nhiệt độ, vì vậy giữ ổn định nhiệt độ là rất cần thiết. Cá nước mặn thường thích hợp độ pH khoảng 8 - 8,5, khi pH giảm dưới 8 cần bổ sung CO2.

Nuôi cá cảnh biển ít thay nước và vệ sinh, thông thường khoảng 3 - 6 tháng vệ sinh hồ nuôi/lần, khoảng hai tuần thay 30% nước biển qua xử lý (nếu hệ thống lọc tốt thì lâu hơn). Nguồn nước rất quan trọng trong nuôi cá biển, các thành phần trong nước biển rất phức tạp. Do nước biển tự nhiên vận chuyển khó khăn, chưa kể nguồn nước lấy bị ô nhiễm nên có thể nuôi bằng nước biển nhân tạo. Hiện ở những nơi bán cá cảnh có bán muối làm nước biển nhân tạo (thành phần chủ yếu là NaCl, MgSO4, KCl tỷ lệ 3:2:1). Nước biển nhân tạo nếu pha chế thích hợp, cá thích nghi dễ dàng như nước tự nhiên.