Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn: Có nên dùng nước mưa trong sinh hoạt gia đình?

Theo các chuyên gia về nước, nước mưa được tạo thành bởi hơi nước ngưng tụ từ hơi nước bốc lên ở các ao, hồ, sông, kênh rạch… Nước mưa thường có tính acid nhẹ do sự hòa tan khí carbonic có trong khí quyển. Tính acid sẽ giảm dần trong quá trình tích trữ và không ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Nếu hứng nước mưa sử dụng ngay và thường xuyên trong tắm giặt… có thể gây viêm da, mẩn ngứa, nấm… Trong nước mưa chứa ít các muối khoáng như calci, magnesium… nếu dùng nước mưa để ăn uống nhiều sẽ khiến cơ thể thiếu khoáng chất. Mặt khác, đầu mùa, nước mưa thường bị nhiễm các loại thuốc trừ sâu, khói bụi công nghiệp… nên khi sử dụng sẽ ảnh hưởng sức khỏe.

Tình trạng ô nhiêm môi trường, sự hình thành nhiều khu công nghiệp làm ô nhiễm không khí nên nước mưa ở vùng này sẽ chứa nhiều loại khí độc, có hại. Bên cạnh đó, trong nước mưa còn có khí thải, các loại sinh vật không an toàn. Đó là chưa kể hứng nước từ mái nhà chứa nhiều bụi bẩn, vi khuẩn, thậm chí là chất thải của động vật. Vì vậy việc hứng nước mưa từ mái nhà hết sức chú ý. Vùng có nhiều nhà máy, khu công nghiệp thì trong nước mưa còn chứa hàm lượng khí độc vì tích tụ trong những đám mây nên thường xuyên gây ra mưa acid gây hại sức khỏe.

Những lưu ý khi sử dụng nước mưa theo khuyến cáo của Trung tâm quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, những vùng mà không khí ô nhiễm, những nơi có nhiều khu công nghiệp, nhà máy… thì không nên sử dụng nước mưa. Nếu vùng không có nguồn nào khác ngoài nước mưa, cần chú ý xử lý nước mưa trước khi sử dụng thông qua hệ thống lọc. Tránh sử dụng nước mưa hứng từ mái nhà lợp bằng tôn xi măng (vì chứa chất amiăng gây hại), nên hứng nước từ mái nhà ngói, mái tôn hoặc bê tông…Không nên hứng nước mưa ngay cơn mưa đầu mùa, vì đầu mùa lượng acid và các chất khí độc hại trong nước mưa thường cao hơn, mái lợp tồn đọng nhiều chất thải độc hại. Nên hứng nước mưa từ cơn mưa già, sau mưa khoảng 15 phút.

Trước khi trữ nước cần rửa sạch những nơi chứa nước. Bể nước mưa cần được xây đúng quy cách, có nắp đậy, tránh xa những nơi ô nhiễm như nơi nuôi gia súc, gia cầm, nhà vệ sinh…Khi hứng nước cần có màng lọc nước để tránh lá cây, dị vật,… không bị rơi vào bể nước. Nên uống nước mưa nấu sôi để đảm bảo an toàn. Dụng cụ chứa nước cần rửa sạch, nhất là lớp cặn bã lâu ngày.

Theo khuyến cáo của Bộ tài nguyên và môi trường, tốt nhất là sử dụng nước máy, tuy nhiên ở vùng nông thôn không có nước sạch, nơi cách xa thành thị, không chịu ảnh hưởng của khói công nghiệp và ít bụi bẩn thì có thể sử dụng nước mưa, nếu không khí trong lành, sẽ không có sự hòa tan các chất ô nhiễm thì nước mưa được coi là nguồn nước sạch.

Bản chất nước mưa là nước sạch. Tuy nhiên, khu vực thành thị, đặc biệt là các nơi tập trung nhiều các nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp lớn, nước mưa không còn là nước sạch. Khói bụi và độc chất trong không khí, rồi cả các chất thải công nghiệp thải ra ao hồ, các vùng nước mặt khi bốc hơi cũng mang theo độc chất. Nước mưa ở những vùng này có nồng độ hóa chất độc hại, bụi bẩn đậm đặc vì vậy không nên sử dụng cho sinh hoạt hàng ngày.