Lợi ích to lớn của cây “diesel”

Cây dầu mè Jatropha curcas là loài thực vật nằm giữa nhóm cây bụi và nhóm cây gỗ, có nguồn gốc Trung Mỹ, đã được di thực đến vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới châu Phi. Thân mọng nước rất khó cháy. Trâu, bò, gia súc, chuột sợ mùi cây phát ra nên cây ít bị phá hại và ít bị sâu bệnh. Cây có tính chịu hạn rất cao, có thể mọc ở nơi chỉ có 250 mm mưa/năm và cho hiệu quả kinh tế khi lượng mưa trên 600 mm/năm, nếu hạn hán 8 - 9 tháng vẫn không bị chết.

Trồng cây này ít phải đầu tư và ít rủi ro. Năng suất quả phụ thuộc vào trình độ thâm canh, trung bình có thể đạt 3 - 12 tấn hạt/ ha với tỷ lệ dầu 30 - 40%, ép hạt thu được 1 - 3 tấn diesel sinh học. Dầu ép từ cây không cần chế biến phức tạp, có thể dùng thẳng cho các động cơ diesel mà không cần có thay đổi nhiều về máy móc, thiết bị; hơn nữa còn giúp làm tăng tuổi thọ động cơ. Cũng có thể pha chung với diesel từ dầu mỏ với các tỷ lệ tự do (các nước thường pha với tỷ lệ từ 0,5 đến 20%). Diesel sinh học từ cây dầu mè có đặc tính là chứa oxy trong phân tử và không có sulfur nên được đốt cháy hết, giảm thiểu khí gây hiệu ứng nhà kính và khí gây ung thư. Hơn nữa trồng cây còn giúp cố định trung bình 10 - 48 tấn CO2/ha/năm, có thể bán theo nghị định thư Kyoto về giảm thiểu khí thải nhà kính.

Ứng dụng cây dầu mè

Ngoài diesel sinh học, trồng cây dầu mè còn có thể cho ta nhiều sản phẩm và lợi ích khác như làm phân hữu cơ (NPK = 2,7 : 1,2 : 1 - tương đương phân gà), thức ăn gia súc, tôm, cá. Sinh khối vỏ quả, thân, lá có thể dùng sản xuất biogas. Dầu có thể dùng sản xuất xà phòng, thắp sáng, nấu nướng, làm verni. Dầu trích từ lá, vỏ, thân, rễ có thể dùng sản xuất công nghiệp nhiều hóa chất màu, glycerin, chất màng sinh học kỵ nước ăn được để bao gói thực phẩm, thuốc chữa bệnh (nghiên cứu ở Nhật phát hiện có chất chống ung thư), thuốc trừ sâu (dân gian dùng khói hun và dầu diệt sâu bọ), diệt cá tạp, xua đuổi chuột... Ngọn non làm rau ăn, lá có thể dùng nuôi một loại tằm cho tơ (tassar silk worm). Cây có thể dùng nuôi cánh kiến, có thể trồng xen các loài cây khác như gừng, nghệ, keo, bạch đàn...

Trồng cây “diesel” tăng độ ẩm cho môi trường, tăng dự trữ nước, cải tạo đất; không tranh giành đất với cây lương thực và cây ăn quả, cây công nghiệp khác; tạo thêmviệc làm, góp phần xóa đói giảm nghèo cho người lao động tại các vùng nông thôn, miền núi, ven biển; có thể tận dụng rất nhiều loại đất khác nhau như đất ven đường, mương máng, bờ vùng, bờ thửa, vườn tược, quanh nhà... (1 km cho năng suất hạt bằng 1 ha) vừa chống gia súc phá, tạo vi khí hậu, hạn chế tác hại gió bão, sạt lở, lũ lụt, vừa tạo năng lượng tại chỗ; có thể làm hàng rào cản lửa, hạn chế sâu bệnh, đuổi chuột phá hại.

Cây hầu như không cần thuốc trừ sâu bệnh. Cây cũng hầu như không bị trộm cắp, vì khó làm củi hay làm gì khác được (đa số các giống cây này có chất độc trong hạt). Cây không cháy, mọc nhanh, có thể tạo thành một hàng rào sống chỉ sau 1 tháng trồng. Có thể trồng với mật độ bất kỳ, chỉ phụ thuộc vào mục đích của người trồng. Với mật độ nào cây cũng cho hạt. Cây bắt đầu cho hạt ngay sau 6 tháng trồng, có thể thu hoạch liên tục 40 năm, sống lâu đến 50 - 60 năm.

Tháng 3/2007, tại Singapore, Van Der Horst Biodiesel JVC đã quyết định đầu tư xây dựng một nhà máy chế biến diesel sinh học từ dầu jatropha và các loại dầu khác với công suất 200.000 tấn/năm, số vốn khoảng 26,3 triệu USD. Công ty này cũng quyết định đầu tư trồng cây jatropha ở Campuchia, Indonesia, Ấn Độ, Lào và Việt Nam.

Trồng cây dầu mè dọc tuyến đường giao thông

Việt Nam có một hệ thống giao thông với đầy đủ các phương thức vận tải: 219.192 km đường bộ, 3.143 km đường sắt, 17.139 km đường sông đang khai thác. Nên sử dụng các đặc tính của cây dầu mè vào việc trồng cây, bảo vệ đường giao thông, góp phần phòng chống tai nạn giao thông, ô nhiễm khí thải đồng thời lại sản xuất nhiên liệu sinh học và diesel sinh học và các sản phẩm đi kèm từ cây này. Việc trồng cây sẽ hạn chế người và gia súc, thậm chí kể cả gia cầm, băng qua đường một cách bất ngờ, tạo hành lang xanh. Với đặc tính là thân mềm, dễ uốn, tán lá dày, rậm rạp, cây “diesel” còn có tác dụng hạn chế tai nạn, giảm thiểu thương vong khi các phương tiện giao thông vì một lý do nào đó đâm húc vào, không như các cây gỗ cứng khác. Một đặc tính quý báu nữa: nhựa cây là một sản phẩm thiên nhiên kỳ diệu giúp cầm máu nhanh, chống nhiễm trùng cho các vết thương nếu không may tai nạn xảy ra ở nơi xa các trung tâm y tế.

Nếu chúng ta trồng được cây này trên toàn bộ hai bên và hành lang an toàn giao thông của nước ta, tổng lượng khí CO2 hấp thu hàng năm có thể lên tới 2.500.000 - 11.000.000 tấn. Nếu tính giá bán chứng chỉ 1 tấn CO2 là 10 USD, chúng ta sẽ thu được 25 - 110 triệu USD/năm.

Nếu trồng được toàn bộ hai bên 230.000 km đường và hành lang an toàn giao thông ở nước ta hiện nay, lượng diesel sinh học có thể sản xuất được ước tính bằng lượng diesel sinh học sản xuất ra từ 100.000 - 250.000 ha đất loại tốt trung bình (khoảng 0,5 - 1 tấn diesel sinh học/km), chỉ tính giá thời điểm hiện nay (750 USD/tấn), lượng diesel sinh học này có thể giúp giảm ngoại tệ nhập khẩu diesel là: 187.500.000 USD. Số lượng khô dầu còn lại sau khi ép dầu gấp 2 - 3 lượng dầu diesel sinh học. Nếu chỉ tính giá khô dầu làm phân bón hữu cơ, với giá khoảng 800.000 đồng/tấn và lượng khô dầu là 750.000 tấn thì thu nhập từ khoản này sẽ là 375.000 USD/năm. Ngoài ra giá từ các sản phẩm khác như hóa chất và dược phẩm, nông dược, mỹ phẩm cũng lên đến hàng chục triệu USD/năm. O