Kỹ thuật mới điều trị bệnh phình bóc tách động mạch chủ ngực

Theo các bác sĩ Bệnh viện nhân dân Gia Định, động mạch chủ (ĐMC) là động mạch lớn nhất trong cơ thể đưa máu từ tim đi nuôi toàn bộ cơ thể, là phần động mạch chủ nằm ở ngực, phía trước cột sống, cấp máu cho tim, não và đầu cổ, cột sống..

Bóc tách thành mạch là hiện tượng bóc tách bất thường các lớp của thành động mạch khi có dòng chảy qua một vết rách nhỏ của thành mạch để tạo thành một dòng chảy mới nằm giữa lớp trong và lớp ngoài của thành ĐMC .

Bệnh lý động mạch chủ thường gặp ở người trên 60 tuổi, đặc biệt trên các bệnh nhân có tiền căn hút thuốc lá, tăng huyết áp, tiểu đường. Bênh thường có diễn tiến âm thầm, không triệu chứng rõ rệt trong nhiều năm, chỉ phát hiện ra khi bệnh nhân tình cờ đi khám bệnh hoặc do các triệu chứng của các cơ quan lân cận bị ảnh hưởng như đau bụng, đau lưng, thấy một khối phình hay bóc tách...

Biến chứng của bóc tách thành ĐMC

1.Vỡ qua thành tự do của lòng giả: thường liên quan trực tiếp đến vết rách nguyên ủy: (i) vỡ vào khoang màng tim ép tim; (ii) vỡ vào khoang màng phổi, trung thất…

2.Hở van động mạch chủ cấp tính: 50% các ca lóc thành ĐMC lên, do lóc tách ở giữa các tổ chức chống đỡ cho van ĐMC, có thể dẫn tới suy tim ứ huyết nặng nề.

3.Chèn ép vào các nhánh động mạch quan trọng: do lóc tách lan vào các nhánh bên hoặc mảng nội mạc rách ép vào lỗ xuất phát. Lâm sàng đa dạng: (i) đột quỵ não; (ii) liệt hai chi dưới; (iii) tăng huyết áp do suy thận; (iv) thiếu máu tạng; (v) nhồi máu cơ tim

4.Phình giãn và vỡ thứ phát (muộn).

Trước đây, giải pháp điều trị phình ĐMC là phẫu thuật (thay đoạn mạch bị phình tách bằng một mạch nhân tạo). Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong phương pháp này còn khá cao và có thể có khá nhiều biến chứng như chảy máu, nhiễm khuẩn, tổn thương thận và ruột…

Với kỹ thuật đặt stent graft (một giá đỡ được làm bằng kim loại đặc biệt có phủ màng bọc) vào ĐMC, thì bệnh nhân sẽ có cơ hội sống sẽ cao hơn, giảm thiểu biến chứng cho những đối tượng bệnh nhân có nguy cơ cao khi dùng phương pháp phẫu thuật.

Trường hợp cụ thể

Bệnh nhân P.V.Q – 78 tuổi, ở nhà bị đau bụng đến khám tại Bệnh viện nhân dân Gia Định. Bệnh nhân được siêu âm bụng phát hiện bất thường ĐMC bụng nên các BS tiếp tục chỉ định làm các cận lâm sàng chẩn đoán thêm như CTA động mạch chủ ngực- bụng.

Bệnh nhân được chẩn đoán là phình bóc tách động mạch chủ ngực, trên thành mạch chủ ngực của BN có 2 lỗ thủng, 1 lỗ nằm sát động mạch dưới đòn trái, lỗ còn lại nằm ngay trên động mạch thân tạng. Đoạn bóc tách lan từ động mạch dưới đòn bên trái đến động mạch thân tạng, dài khoảng 230cm, đoạn bóc tách như vậy là khá dài. Nếu đoạn bóc tách tiếp tục lan rộng thêm thì có khả năng nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân.

Các bác sỹ ngoại lồng ngực mạch máu đã tiến hành hội chẩn và quyết định cần phải can thiệp điều trị, phương pháp lựa chọn tốt nhất là can thiệp nội mạch đặt Stent- graft ĐMC vì bệnh nhân khá cao tuổi, phẫu thuật là nguy cơ rất cao.

Tại Bệnh viện Gia Định, can thiệp nội mạch đặt Stent- graft động mạch chủ bụng đã được thực hiện khá nhiều, nhưng can thiệp đặt stent -graft động mạch chủ ngực thì đây là lần đầu tiên triển khai. Được sự hỗ trợ chuyên môn của PGS.TS.BS Nguyễn Hoàng Định – BV ĐH YD TPHCM, ê kíp mạch máu Bệnh viện Gia Định đã thực hiện đặt Stent-graft động mạch chủ ngực cho bệnh nhân.

Bệnh nhân được dùng phương pháp vô cảm gây tê tại chổ vị trí bộc lộ động mạch đùi. Các bác sĩ mở một đường rạch da để bộc lộ động mạch đùi trái, sau đó đưa stent graft ĐMC qua động mạch đùi trái lên ĐMC ngực, đặt ở vị trí trên động mạch thân tạng. Ca can thiệp được thực hiện thành công sau khoảng 45 phút.