Đề xuất giải pháp sử dụng Quỹ phát triển khoa học và công nghệ phục vụ chuyển đổi số

Theo đó, đối tượng được thành lập Quỹ phát triển KH&CN (gọi tắt là Quỹ) là các doanh nghiệp (DN) được thành lập theo quy định của pháp luật. DN ngoài nhà nước được khuyến khích thành lập Quỹ của mình hoặc đóng góp vào Quỹ của ngành, địa phương và được hưởng quyền lợi theo quy định của Quỹ. DN nhà nước phải trích một tỷ lệ tối thiểu thu nhập tính thuế thu nhập DN để lập Quỹ của DN.

Hiện nay, trên địa bàn thành phố có 120 DN thành lập Quỹ, trong đó bao gồm 66 DN nhà nước và 54 DN ngoài nhà nước với tổng số tiền trích lập Quỹ là 4.146 tỷ đồng và tổng số tiền sử dụng Quỹ là 1.123 tỷ đồng.

Theo báo cáo của Cục thống kê năm 2019, số lượng DN nhà nước trên địa bàn thành phố là 352 đơn vị, DN ngoài nhà nước là 198.582 đơn vị và DN vốn đầu tư nước ngoài là 4.735 đơn vị. Nếu tính theo tỷ lệ các đơn vị có thành lập Quỹ (đặc biệt là ở khối DN ngoài nhà nước) chỉ chiếm chưa tới 1% thì quả là rất khiêm tốn và vẫn chưa thấy có sự khởi sắc trong thời gian tới. Vậy nguyên nhân nằm ở đâu và còn những khó khăn, vướng mắc gì khi sử dụng Quỹ của DN?

Ông Phan Quốc Tuấn - Phòng quản lý công nghệ và thị trường công nghệ, Sở KH&CN TP.HCM - cho rằng, Thông tư liên tịch số 12/2006 BKHCN-BTC chưa hướng dẫn cụ thể các nội dung như việc sử dụng đối với DN hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ: đào tạo nhân lực KH&CN của DN.

Ông Tuấn viện dẫn, theo quy định của Thông tư liên tịch số 12 một số nội dung chi (chi hoạt động quản lý quỹ, chi thuê chuyên gia, chi hội đồng KH&CN...) thì mức chi do cấp có thẩm quyền của DN quyết định và việc này đối với DN nhà nước sẽ gặp khó khăn về căn cứ mức chi. Mặt khác, các DN vẫn còn lúng túng về các thủ tục quyết toán thuế đối với các nội dung từ Quỹ, DN cũng chưa rõ khi nào phải có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền, nên thường gửi hồ sơ lên Sở KH&CN đề nghị xác nhận.

Sắp tới đây, nhằm triển khai chỉ đạo của UBND TP tại Quyết định số 2393 ngày 3/7/2020 về Phê duyệt chương trình chuyển đổi số của TP.HCM, Sở KH&CN đã đề xuất một số lĩnh vực đầu tư có khả năng sử dụng Quỹ phục vụ cho chuyển đổi số hỗ trợ phát triển KH&CN của DN, bao gồm: trang bị cơ sở vật chất - kỹ thuật cho hoạt động KH&CN; mua quyền sử dụng, quyền sở hữu (các giải pháp hợp lý hóa sản xuất, đổi mới công nghệ); đào tạo nhân lực KH&CN thông qua các hình thức ngắn hạn, dài hạn trong và ngoài nước; chuyển giao công nghệ; tư vấn về đổi mới công nghệ... Tiến hành điều chuyển Quỹ phát triển KH&CN từ Quỹ của tổng công ty, công ty mẹ xuống Quỹ của các công ty con hoặc DN thành viên và ngược lại, tuy vậy, việc điều chuyển Quỹ không áp dụng đối với trường hợp DN có vốn đầu tư nước ngoài điều chuyển cho công ty mẹ ở nước ngoài và công ty mẹ ở Việt Nam điều chuyển cho công ty con ở nước ngoài.

Chuyển đổi số là việc vận dụng tính luôn đổi mới, nhanh chóng của công nghệ kỹ thuật để giải quyết vấn đề. Mô tả những hoạt động đổi mới một cách mạnh mẽ và toàn diện trong cách thức hoạt động của toàn DN, ở tất cả những khía cạnh như cung ứng, sản xuất, hợp tác, mối quan hệ khách hàng hoặc thậm chí là tạo ra những DN mới với cách thức hoạt động mới mẻ hoàn toàn. Chuyển đổi số không chỉ tác động đến những tổ chức hay DN mà còn tác động đến những nhóm đối tượng khác như là khách hàng, đối tác, nguồn nhân lực, kênh phân phối…