Công nhận mộ táng chum gỗ trống đồng là bảo vật quốc gia

Mộ táng chum gỗ trống đồng được ông Nguyễn Văn Cường phát hiện vào cuối năm 1998, trên một thửa ruộng thuộc ấp Phú Bưng, xã Phú Chánh, huyện Tân Uyên (nay thuộc thị xã Tân Uyên), tỉnh Bình Dương ở độ sâu khoảng 1,8 - 2,5 m cách mặt ruộng.

Ngay khi được phát hiện, Trung tâm nghiên cứu khảo cổ học thuộc Viện khoa học xã hội tại Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với Bảo tàng tỉnh Bình Dương đã đào thám sát tại vị trí phát hiện trống đồng theo hướng dẫn của ông Nguyễn Văn Cường, thu được một chum gỗ còn nguyên vẹn và một số di vật khác nằm trong lòng chum theo hình thức vật tùy táng.

Chum gỗ huỳnh đàn (chất liệu sưa, trắc thối) cao khoảng 61 cm, đường kính miệng 46 - 50 cm, có nhiều đường vân gỗ tròn đồng tâm.

Trống đồng cao khoảng 40 cm, đường kính mặt trống 47,5 cm, đường kính chân đế 44 cm. Mặt trống đồng tâm có hình ngôi sao 10 cánh nhọn đầu, xen giữa các cánh sao trang trí họa tiết hình lông công đơn giản cách đều cùng với các họa tiết hình chữ V ngược lồng nhau.

Chum gỗ và trống đồng kết hợp với nhau thành một bộ mộ táng chum gỗ trống đồng.

Bà Đỗ Thị Tiên, phó giám đốc Bảo tàng tỉnh Bình Dương cho biết, chum gỗ trống đồng có niên đại khoảng từ thế kỷ 2 đến thế kỷ 1 đầu Công nguyên (gần 2.000 năm về trước), mộ chum gỗ - nắp trống đồng là hiện vật gốc còn nguyên vẹn được phát hiện trong di tích khảo cổ học, duy nhất có ở Việt Nam và Đông Nam Á cho đến thời điểm hiện nay.

Đây là kiểu mộ táng mới lạ được phát hiện lần đầu tiên trong lịch sử khảo cổ học Việt Nam và thế giới.

Việc sử dụng “áo quan” bằng chum gỗ dùng trống đồng làm nắp đậy là tư liệu rất mới trong nghiên cứu hoạt động sống của các cộng đồng cư dân cổ trên địa bàn Đông Nam bộ, góp phần tạo nên những nhận thức mới về lối sống của cộng đồng cư dân trong khu vực này cũng như ở Việt Nam và Đông Nam Á trong những giai đoạn phát triển của lịch sử.

Hiện, Bình Dương đang lưu giữ 2 bảo vật quốc gia gồm tượng động vật Dốc Chùa và mộ chum gỗ - nắp trống đồng Phú Chánh.