Cách ăn uống để bảo vệ thận

Ở giai đoạn rất sớm của suy thận, có sự tổn thương nhu mô thận nhưng không hề có triệu chứng gì trừ chứng tiểu đạm vi thể (microalbumin). Khi chức năng thận còn dưới 10% thì mới có biểu hiện rõ ràng của suy thận như tiểu nhiều, thiếu máu, phù, cao huyết áp, mau mệt, chán ăn. Ở giai đoạn cuối của suy thận(tiểu ít hoặc không tiểu), người bệnh cần được cung cấp liệu pháp thay thế như lọc thận, ghép thận để duy trì sự sống.

Bảo vệ thận khi chưa bị bệnh

70% bệnh nhân suy thận là do bệnh cao huyết áp và tiểu đường, vì vậy cần tránh lối sống nguy cơ đối với bệnh cao huyết áp, tiểu đường như hút thuốc, uống rượu, ít vận động, ăn mặn, ăn thức ăn nhiều chất béo.

Nên có nếp sống điều độ, ăn 3 - 4 bữa mỗi ngày, không bao giờ để bị quá đói và không nên ăn quá no. Tăng vận động mỗi ngày bằng mọi hình thức khi có thể như đi bộ, đạp xe thay vì đi xe máy, leo cầu thang thay vì đi thang máy...

Nên kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng hoặc một năm để tầm soát các bệnh tiểu đường, cao huyết áp, biểu hiện sớm của suy thận.

Khi dùng thuốc nên xin ý kiến bác sĩ điều trị về ảnh hưởng của thuốc đối với thận, không nên tự ý dùng thuốc. Nếu đã mắc bệnh tiểu đường, cao huyết áp bạn cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng và điều trị một cách nghiêm ngặt.

Thông thường, một chế độ ăn không quá nhiều đạm (0,8 - 1 g/kg/ngày), muối ở mức cho phép (3 - 5 g muối/ngày) sẽ có lợi cho quả thận của bạn. Tập thói quen ăn khoảng 3 - 4 lần/tuần các loại thực phẩm có độ đạm thấp như miến dong, bột báng, các sản phẩm từ bột năng như bánh canh bột năng, bánh bột lọc, xúp măng cua... là đã giúp cho quả thận của bạn giảm tần suất làm việc khoảng 20 - 30%.

Bảo vệ quả thận đã thương tổn

Ngoài việc điều trị tích cực các biến chứng cao huyết áp, thiếu máu và tránh dùng các loại thuốc độc cho thận, một chế độ ăn phù hợp cũng có thể giúp cho tình trạng thương tổn của thận không tiến triển xấu hơn.

Nguyên tắc ăn trong bệnh thận là phải ăn đủ năng lượng, hạn chế đạm, muối, kali, phosphor. Chán ăn là biểu hiện phổ biến ở bệnh nhân suy thận. Và đây là nguyên nhân chính làm bệnh nhân ăn không đủ năng lượng nhu cầu. Hậu quả là cơ thể phải sử dụng nguồn năng lượng dự trữ do thoái hóa đạm từ các khối cơ và hậu quả là tăng sản xuất urê, một độc tố cần được thải ra khỏi cơ thể qua thận.

Để đảm bảo các nguyên tắc trên, người suy thận phải: Tăng đậm độ năng lượng khẩu phần từ các nguồn béo tinh bột không chứa đạm như miến dong, bột sắn dây, bột lọc...; giảm lượng đạm từ ngũ cốc, tăng lượng thực phẩm chứa đạm có giá trị sinh học cao như trứng, sữa, thịt, cá, đậu hũ; thải bớt natri, kali, phosphor trong thực phẩm khi chế biến; giảm muối.

Thay những món ăn luộc, kho bằng những món xào chiên hoặc tẩm bột chiên. Ví dụ: 1 trái cà tím 100 g (nếu luộc chỉ cho 10 kcal, xào sẽ cho 140 kcal, tẩm bột và chiên sẽ cho 210 kcal).

Có một bữa ăn trong ngày sử dụng miến dong hoặc các sản phẩm từ bột lọc. Ví dụ, thay một tô phở gà có 560 kcal và 26,6 g đạm bằng một tô miến gà có 635 kcal và 17,8 g đạm; như vậy bạn đã tăng được 70 kcal và giảm 8,8 g đạm hoặc vào các bữa ăn phụ bạn nên ăn bánh bột lọc, xúp măng cua, bột sắn dây pha đường.

Nếu bạn chỉ quen ăn cơm thì có thể nấu cơm độn miến với công thức 200 g gạo, 100 g miến. Miến ngâm nước cho mềm cắt thành sợi ngắn độ 0,5 cm để ráo. Khi cơm sôi đổ miến vào ghế đều. Với 1 chén cơm độn miến (có 4,1 g đạm) thay cho 1 chén cơm thường (có 5,9 g đạm) bạn đã giảm được 1,8 g đạm. Và với 1,8 g đạm giảm này bạn có thể ăn thêm 1/2 hũ yaourt, 1 cái trứng cút là các loại thực phẩm có giá trị sinh học cao.

Để thải bớt 40 - 90% kali, 30% phosphor, 40 - 60% natri: trong các loại rau, củ, nên cắt nhỏ, ngâm nước, luộc với nhiều nước (gấp 5 -10 lượng rau củ), đổ nước và chỉ ăn xác. Giảm muối (khoảng 5 g/ngày), ngoài lượng muối tự nhiên trong thực phẩm (trung bình 2 g/ngày), lượng muối có thể dùng để nêm và ăn thêm mỗi ngày là 3 g tức 1 muỗng gạt cà phê muối, 3 muỗng canh nước mắm(13 ml) hoặc 5 muỗng canh nước tương (20 ml). Lượng nước uống bằng lượng nước tiểu trong ngày + 500 ml. ó