Vì sao hợp tác xã nông nghiệp khó xây dựng chuỗi sản xuất?

Ở nhiều địa phương, người dân còn thói quen sản xuất nông nghiệp truyền thống với quy mô manh mún, nhỏ lẻ, chất lượng sản phẩm còn thấp, khả năng cạnh tranh chưa cao. Đồng thời, chưa hiểu rõ những lợi ích khi tham gia vào sản xuất trong HTX, thiếu hiểu biết về chuỗi sản xuất - tiêu thụ.

Bên cạnh đó, một phần do HTX nông nghiệp hoạt động không hiệu quả cũng khiến người dân còn e ngại về lợi ích thật sự của họ khi tham gia vào mô hình kinh tế tập thể này.

Theo thống kê của Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn TP.HCM, trong 78 HTX hoạt động nông nghiệp trên địa bàn thành phố (hoạt động trên 12 tháng), có 18 HTX hoạt động trung bình và 10 HTX hoạt động yếu, chỉ có 26 HTX thực hiện tốt việc tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cho hộ thành viên, bao gồm các HTX hoạt động trong lĩnh vực trồng rau an toàn, hoa kiểng và chăn nuôi bò sữa, heo, thủy sản, bánh tráng. Còn nhiều HTX nông nghiệp hoạt động kém hiệu quả, chưa xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ nên hiệu quả kinh tế mang lại chưa cao.

Để xây dựng thành công chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ, HTX cần có vốn để đầu tư mở rộng quy mô, áp dụng khoa học - kỹ thuật hiện đại. Quá trình sản xuất nông nghiệp cần được cơ giới hóa, áp dụng công nghệ cao, tiên tiến, công tác bảo quản, sơ chế được quan tâm, có vậy việc tiêu thụ sản phẩm mới thuận lợi. Tuy nhiên, hiện nhiều HTX thiếu nguồn vốn để đầu tư do góp vốn của thành viên còn thấp. HTX không tiếp cận được nguồn vay từ tổ chức tín dụng do không có tài sản thế chấp, hoặc có tài sản thế chấp nhưng tổ chức tín dụng định giá đất và các tài sản trên đất còn thấp, chưa phù hợp với giá thị trường.

Anh Huỳnh Tấn Thuận, HTX hoa lan Việt (Bình Chánh, TP.HCM) cho biết: “Để xây dựng chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ cần có kinh phí lớn để đầu tư. Tuy nhiên, nhiều HTX còn gặp khó khăn khi làm hồ sơ vay vốn, dù phương án vay đã được phía chính quyền phê duyệt nhưng HTX lại chưa đáp ứng được yêu cầu của tổ chức tín dụng, do đó không thể vay vốn ưu đãi”.

Bên cạnh đó, nhiều HTX nông nghiệp cũng gặp khó khăn trong khâu tiêu thụ. Cụ thể, chưa ký kết được hợp đồng với doanh nghiệp để làm các dịch vụ cung ứng, chế biến, tiêu thụ nông sản. Hoặc gặp khó khăn trong việc thu hút thành viên mở rộng sản xuất. Do đó, cần đưa hộ nông dân sản xuất nông nghiệp trở thành đối tượng tham gia vào các chuỗi liên kết sản xuất bền vững. Qua đó, đẩy mạnh sản xuất thực phẩm sạch, an toàn, truy xuất nguồn gốc đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Ngoài ra, để có được sự kết nối nhịp nhàng, gắn kết từ nhà sản xuất tới thị trường tiêu thụ, phải có sự phối hợp đồng bộ từ các bên liên quan. HTX nông nghiệp cần chủ động hơn trong vấn đề tìm đối tác ký kết hợp đồng tiêu thụ nông sản thì mới mang nhiều lợi ích hơn cho nông dân. Đảm nhận tốt nhiệm vụ phục vụ sản xuất nông nghiệp, cung ứng vật tư, hàng hóa tiêu dùng, tín dụng nội bộ, tiêu thụ sản phẩm, khuyến nông. Bên cạnh đó, cần tăng cường hỗ trợ đào tạo kiến thức về quản lý cho cán bộ HTX, tích cực kêu gọi sự tham gia của doanh nghiệp cùng với HTX và hộ nông dân liên kết sản xuất, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm. Cùng chung tay giúp HTX nông nghiệp tháo gỡ khó khăn, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ thành công.