KHPT-Trung tâm khuyến nông quốc gia và Trung tâm khuyến nông của 13 tỉnh thành đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) phối hợp với Công ty cổ phần phân bón Bình Điền triển khai tiếp tục chương trình canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu vụ lúa hè thu 2017 tại ĐBSCL.
Ông Trần Văn Khởi, quyền giám đốc Trung tâm khuyến nông quốc gia cho biết, tình hình biến đổi khí hậu hiện diễn biến phức tạp, ảnh hưởng lớn đến ngành nông nghiệp. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như khô hạn, nắng nóng, lũ lụt, nhiệt độ giảm thấp… xảy ra bất thường và không theo quy luật, đã gây ra nhiều thiệt hại đến sản xuất nông nghiệp khắp cả nước. Tại vùng ĐBSCL, nơi được xem là vựa lúa của cả nước, khô hạn và xâm nhập mặn đã ảnh hưởng đến 10/13 tỉnh thành trong vùng, hàng ngàn hecta lúa bị thiệt hại, cùng với đó nhiều diện tích hoa màu và cây ăn trái bị mất trắng hoặc thiệt hại lớn về năng suất; thu nhập và đời sống của nhiều nông dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Trước tình hình đó, Công ty cổ phần phân bón Bình Điền đã sáng kiến và xây dựng chương trình canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu. Cụ thể trong vụ hè thu 2016 vừa qua, các mô hình trình diễn ở ĐBSCL đều đạt năng suất bình quân ở 13 mô hình 6,09 tấn/ha, cao hơn 440 kg/ha so với ruộng sản xuất theo tập quán nông dân (5,65 tấn/ha), lợi nhuận bình quân mô hình cao hơn vượt trội so với đối chứng khoảng 3,4 triệu đồng/ha. Quan trọng hơn, nông dân đã học được rất nhiều kiến thức canh tác mới từ các nhà khoa học, các biện pháp canh tác thích ứng với biến đổi khí hậu, mạnh dạn giảm lượng giống gieo sạ xuống thấp hơn 100 kg/ha, bón phân cân đối và giảm thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng... Đồng thời, các mô hình đã trở thành các điểm học tập cộng đồng tại địa phương cho các nông dân lân cận, cũng như nông dân khác trong khu vực thông qua các kênh truyền hình, báo chí. Những nông dân thực hiện mô hình đã trở thành các “chuyên gia nhà nông” tại địa phương, là hạt nhân để truyền đạt các kiến thức, kinh nghiệm sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu đến cộng đồng.
Để nối tiếp sự thành công chương trình canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu được triển khai thực hiện trong vụ lúa hè thu 2017 từ tháng 4 đến tháng 11/2017.
Ông Ngô Văn Đông, phó tổng giám đốc Công ty cổ phần phân bón Bình Điền cho biết: Đây là chương trình do Công ty Bình Điền tài trợ 100% phân bón, giống lúa cho nông dân thực hiện mô hình, mỗi tỉnh sẽ chọn đại diện 5 nông dân với diện tích canh tác 0,5 ha/hộ, sẽ có 65 nông dân/13 tỉnh thành ĐBSCL tham gia tổng cộng 32,5 ha. Ruộng mô hình sẽ sản xuất theo quy trình canh tác do ban cố vấn chương trình canh tác lúa thông minh hướng dẫn, bên cạnh đó thực hiện ruộng đối chứng theo tập quán sản xuất của nông dân.
Các mô hình sẽ được Công ty Bình Điền phối hợp với các nhà khoa học và các cán bộ kỹ thuật ở Trung tâm khuyến nông của từng tỉnh tổ chức tập huấn, chuyển giao kỹ thuật và các quy trình canh tác cụ thể từ đầu vụ đến thu hoạch. Trong suốt vụ lúa, các nhà khoa học, cán bộ kỹ thuật các địa phương tổ chức thăm đồng, giải đáp các thắc mắc và hướng dẫn nông dân các kiến thức cần thiết khác, đặc biệt là khâu giảm lượng giống gieo sạ còn 8 kg/công. Đặc biệt ở chương trình năm nay, ban tổ chức tài trợ máy sạ lúa và rải phân cho các tỉnh ĐBSCL để thực hiện mô hình.
Một trong những sự khác biệt ở quy trình canh tác thông minh là người nông dân là người chủ động trong việc canh tác. Ban cố vấn, cán bộ kỹ thuật là người hỗ trợ, phân tích và cung cấp các giải pháp tối ưu nhất. Quan trọng hơn, nông dân đã học được rất nhiều kiến thức canh tác mới từ các nhà khoa học, các biện pháp canh tác thích ứng với biến đổi khí hậu, mạnh dạn giảm lượng giống gieo sạ xuống thấp hơn 100 kg/ha, bón phân cân đối và giảm thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng... giúp tăng lợi nhuận cho nhà nông.
