Tinh dầu lá Bạch đàn trắng có khả năng diệt vi khuẩn

Tuy có tiềm năng lớn, song ở Việt Nam, cây bạch đàn trắng chưa được khai thác triệt để, hầu như chỉ dùng thân làm gỗ còn tinh dầu từ lá thì phần lớn chưa được khai thác.

Trong nghiên cứu, lá bạch đàn trắng được hái ở Ghềnh Ráng, Quy Nhơn, Bình Định. Khi đó, cây bạch đàn được 36 tháng tuổi. Chọn các lá già không bị sâu, dập, rửa bằng nước nhiều lần, đem xay nhỏ. Thực hiện chiết xuất tinh dầu bằng phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước nhờ bộ chưng cất tinh dầu Clevenger 1 L. Xác định tỷ trọng, chỉ số axit, chỉ số este của tinh dầu.

Nhóm nghiên cứu tiến hành khảo sát 4 yếu tố ảnh hưởng đến hàm lượng tinh dầu: thời điểm thu hái nguyên liệu, thời gian để héo nguyên liệu, lượng nước chưng cất và thời gian chưng cất. Từ việc khảo sát đó, xác định điều kiện tối ưu để chiết xuất tinh dầu lá bạch đàn trắng.

Thí nghiệm cho thấy, hàm lượng tinh dầu tăng từ khi mới bắt đầu chưng cất cho đến 4 giờ. Sau khi chưng cất được 3 giờ thì lượng tinh dầu không thay đổi. Điều này cho thấy, với thời gian chưng cất nhỏ hơn 3 giờ thì tinh dầu chưa được trích ly hết, còn sau 3 giờ thì tinh dầu đã được trích ly hết. Do đó để tiết kiệm năng lượng cũng như thời gian thì nên tiến hành chưng cất trong thời gian 3 giờ.

Các kết quả nghiên cứu trên cho thấy, điều kiện tối ưu để chiết xuất tinh dầu lá bạch đàn trắng ở Quy Nhơn, Bình Định là hái lá bạch đàn trắng vào lúc 13 giờ, sau đó tiến hành chưng cất ngay với 500 mL nước, thời gian chưng cất là 3 giờ thì hàm lượng tinh dầu thu được là 0,54%. So sánh với hàm lượng tinh dầu bạch đàn trắng ở miền Bắc Việt Nam (0,14% ÷ 0,28%) thì hàm lượng tinh dầu bạch đàn trắng ở Quy Nhơn, Bình Định cao hơn rất nhiều.

Bằng phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước, nhóm nghiên cứu đã chiết xuất được tinh dầu lá bạch đàn trắng ở Quy Nhơn, Bình Định và đã xác định được điều kiện tối ưu để chiết xuất tinh dầu. Đã xác định được các chỉ số hóa lý của tinh dầu: tỷ trọng là 0,893, chỉ số axit là 4,187 và chỉ số este là 29,516.

Đã xác định được thành phần hóa học của tinh dầu. Các cấu tử chính trong tinh dầu là α-phellandrene (26,15%), o-cymene (14,54%), β-pinene (11,45%), γ- eudesmol (6,34%) và α-pinene (5,01%). Trong đó, α-phellandrene là chất chiếm hàm lượng cao nhất trong tinh dầu lá bạch đàn trắng ở Quy Nhơn, Bình Định.

Kết quả thử hoạt tính kháng vi sinh cho thấy tinh dầu lá bạch đàn trắng ở Quy Nhơn, Bình Định có khả năng diệt được vi khuẩn Staphyllococcus aureus.

Kết quả nghiên cứu đã góp phần mở ra tiềm năng khai thác tinh dầu lá bạch đàn trắng ở Quy Nhơn, Bình Định.