Thủy chung nghề nắn nồi

 Làm nồi đất ở chân núi Nam Di hầu hết là người Khmer, một số không ruộng đất lấy nghề nắn nồi làm kế mưu sinh, một số làm việc nông nhàn kiếm thêmthu nhập. Nghề làm nồi đất là tên gọichung của những dụng cụ sinh hoạt trong nhà bếp như cà ràng ba chân các loại, nồi, ơ, chảo, khuôn đúc bánh khọt, ống thông hơi nấu đường thốt nốt... tất cả đều làm bằng đất. Bà Nesang Den, 73 tuổi, cho biết: “Tôi biết làm nghề từ năm 15 tuổi đến nay, nghề này làm từ thời bà ngoại truyền lại cho con cháu, nên chúng tôi luôn giữ gìn nghề truyền thống”.

Nghề làm nồi đất khá vất vả. Nguyên liệu chính là đất sét. Muốn hoàn thành một tác phẩm đòi hỏi người thợ có kinhnghiệm và đôi tay khéo léo. Anh Châu Chin, người đi gánh đất sét về để chế biến cho biết: “Đất ruộng không làm lò được, phải lấy đất sét thật mịn ở dưới chân núi Cấm, đất làm cà ràng có màu vàng khác với đất làm nồi có màu đen. Khi đốt chín đềucó màu đỏ tươi, đổ nước vào không nứt”.

Đất được nhào nặn qua từng công đoạn. Đất đem về tưới nước cho mềm, nhồi thành từng cục rồi cán dẹp, khi thấy đất thật mịn mới đem lên ván làm thành tác phẩm, đem phơi ngoài nắng cho khô nước trong vòng 3 - 4 ngày đem vào lò nung, tùytheo độ dày mỏng của sản phẩm mà sắp thứ tự vào lò, dày trong, mỏng ngoài. Thợ đốt phải nhét rơm vào bên trong các miệng lò, cà ràng, đồng thời chất củi bên trên sản phẩm để được chín đều từ trong ra ngoài, tránh tình trạng lửa không đều làm sản phẩm bị nứt hoặc chưa chín. Thời gian đốt lò từ 45 phút - 1 giờ.

Giá cả sản phẩm không chênh lệch so với mấy năm trước như cà ràng 5.000 đ/cái, khuôn bánh khọt 10.000 đ/cái, ông táo 20.000 - 30.000 đ/cái, ống khói nấu đường thốt nốt 8.000 đ/cái. Mỗi ngày bà con kiếm được25.000 - 30.000 đ.