Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: giải quyết cho được ‘3 cái đọng’ trong giải ngân vốn đầu tư công

Thủ tướng nêu tên các địa phương giải ngân vốn chậm

Phát biểu khai mạc cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, nhân dân đang gặp khó khăn về thu nhập do ảnh hưởng của dịch Covid-19, như công nhân mất việc làm, người lao động có tiền lương thấp. Và đất nước đạt tăng trưởng thấp trong 6 tháng đầu năm.

Nguyên nhân chính là các dòng vốn đầu tư, kể cả đầu tư xã hội và đầu tư Nhà nước, đều chậm, thấp so với nhiệm vụ kế hoạch. Cho nên, đầu tư công là cứu cánh quan trọng để chúng ta vượt qua khó khăn.

Đầu tư sẽ giải quyết được rất nhiều việc làm, giải quyết thu nhập cho người lao động, đầu tư góp phần cho tăng trưởng.

Theo tính toán của Tổng cục Thống kê, cứ 1% đầu tư thì sẽ góp phần tăng GDP 0,06%. Do đó, trách nhiệm Chính phủ, các địa phương trong cả nước rất lớn, nhất là chúng ta phải tập trung giải ngân đầu tư công gần 28 tỷ USD, tương đương với 633.000 tỷ đồng.

Đại biểu TP.HCM theo dõi phát biểu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư

“Mỗi khi làm việc ở địa phương, làm việc với các bộ, ngành, thì các đồng chí đều đề cập là xin nguồn vốn của Nhà nước để đầu tư phát triển địa phương, ngành mình, nhưng khi nhận vốn rồi thì không tổ chức thực hiện đến nơi đến chốn. Điều đó diễn ra nhiều năm, nhiều thập kỷ, nhất là những năm gần đây tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công rất thấp”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, nói. 

Năm nay giải ngân vốn đầu tư công có tiến bộ hơn là đạt trên 20%, tăng so cùng kỳ khoảng 8%, nhưng còn khối lượng rất lớn chưa được các cấp, các ngành giải ngân.

Cho nên, Thủ tướng đề nghị cuộc họp hôm nay tập trung vào một số nội dung chính, phải tìm ra nguyên nhân khách quan, chủ quan, chậm chạp, ì ạch, kém cỏi của giải ngân vốn đầu tư công, kể cả vốn ODA.

Phải tìm cho ra được nguyên nhân chủ quan là chính chứ không phải đổ cho khách quan là chính, để chúng ta có tinh thần trách nhiệm trước nhân dân về sử dụng vốn đầu tư Nhà nước trong sự phát triển ngành, địa phương của mình, Thủ tướng nhấn mạnh.

“Tại sao những địa phương cùng cơ chế chính sách ấy mà họ đầu tư giải ngân rất tốt, còn nhiều địa phương rất ì ạch”.

Thủ tướng chỉ rõ, là do “bệnh quan liêu, không chịu đi sát, không giải quyết công việc đặt ra và chỉ nói chung chung”.

Do đó, tại cuộc họp, sau khi lắng nghe ý kiến các bộ, ngành, địa phương, Thủ tướng nhấn mạnh: “chúng tôi sẽ kết luận những biện pháp khả thi để thực hiện mục tiêu giải ngân đạt 100% khối lượng vốn năm nay. Anh đi tìm nguồn lực nơi này nơi khác nhưng mà để lại một đống tiền ngay trên địa bàn của anh, anh không chịu giải quyết. Tại sao? Anh cứ đổ nguyên nhân khách quan này khách quan khác”.

Điểm cầu TP. Hồ Chí Minh

Thủ tướng cũng đề nghị hội nghị nêu ra các vướng mắc về thể chế pháp luật, “điều nào, điểm nào, nghị định nào, mâu thuẫn giữa luật, nghị định nào để Trung ương giải quyết”.

Hội nghị phải giải quyết cho được “3 cái đọng”.

Thứ nhất là vốn đọng, không được để vốn đọng, có tiền đó mà không tiêu được.

Thứ hai là không để nợ đọng, tức là hạn mục thi công xong, đã hoàn thành nhưng không quyết toán, “cứ ngâm đó mãi”.

Thứ ba là thủ tục đọng, một vấn đề phổ biến hiện nay.

“Không để tình trạng biết rồi nói mãi, cứ để năm này sang năm khác như thế”, Thủ tướng chỉ rõ. Sau hội nghị phải có hành động.

Thủ tướng đề nghị thảo luận “phải chăng cần có nghị quyết của tỉnh ủy, thành ủy để phân công đôn đốc hay không, chứ cứ nói chung chung còn việc cụ thể thì chậm trễ”.

Tại hội nghị, Thủ tướng nêu tên các địa phương giải ngân tốt (đạt từ 45% trở lên), gồm: Nghệ An, Thái Bình, Hưng Yên, Ninh Bình, Phú Thọ, Bắc Ninh, Hà Nam, Lào Cai, Tiền Giang.

Thủ tướng cũng nêu tên một số địa phương giải ngân rất chậm (dưới 20%), gồm: Quảng Trị, Trà Vinh, Khánh Hòa, Hòa Bình, Thái Nguyên, Cần Thơ, Đà Nẵng, Ninh Thuận, Đồng Nai.

“Tại sao có tỉnh làm tốt, có tỉnh trì trệ là câu hỏi đặt ra cho các đồng chí”, Thủ tướng nhấn mạnh. “Các đồng chí phải nói ra biện pháp mạnh mẽ trong vấn đề này, không để tình trạng trì trệ trong vấn đề này".

Xử lý trách nhiệm những cá nhân, tập thể chậm giải ngân vốn đầu tư công

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: “Giải ngân vốn đầu tư công không chỉ góp phần tăng trưởng, phát triển kinh tế hạ tầng cho đất nước mà còn giải quyết liên quan đến hàng triệu người, từ công trình giải quyết tiền lương, việc làm… Cho nên, có thể nói giải ngân vốn đầu tư công là cứu cánh của đại dịch Covid-19.

Chúng ta phải nhận thức được điều này để có quyết tâm chính trị thúc đẩy giải ngân đầu tư công tốt hơn nữa.

Tỉnh ủy, HĐND, UBND phải thảo luận vấn đề này và có Nghị quyết triển khai đến nơi đến chốn". 

Thủ tướng nêu rõ: "Công tác chuẩn bị dự án, chuẩn bị đầu tư còn yếu kém, trong đó có việc chưa phân bổ 6%, tương đương 27.000 tỷ đồng, việc giải ngân vốn ODA là tệ nhất. Việc này phải chỉ rõ khuyết điểm, tỉnh nào, bộ nào chưa phân bổ đến công trình, dự án cụ thể".

Xử lý vấn đề này, Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ tài chính nghiên cứu việc điều chuyển vốn đầu tư công của Nhà nước từ địa phương này qua địa phương khác, từ ngành này qua ngành khác, từ công trình này qua công trình khác.

Từ những tồn tại trên, Thủ tướng Chính phủ đề nghị các bộ ngành và địa phương phát động phong trào thi đua yêu nước giải ngân vốn đầu tư công, đầu tư tư nhân, FDI, đầu tư xã hội. Đồng thời, phải có chương trình hành động cụ thể trong việc giải ngân vốn đầu tư công, đầu tư xã hội, phải hành động mạnh mẽ và gửi báo cáo cho Thủ tướng Chính phủ việc này.

Từng bộ ngành thường xuyên kiểm tra đôn đốc việc giải ngân vốn đầu tư công; nếu trì trệ thì phải kiểm điểm, phê bình, xử lý nghiêm chủ tịch và cả những tập thể, cá nhân để xảy ra sai phạm, chậm giải ngân vốn đầu tư công. Đồng thời, công khai những bộ, ngành địa phương chưa làm tốt, biểu dương nơi nào làm tốt trên các phương tiện truyền thông. 

Bên cạnh tháo gỡ khó khăn trong giải ngân vốn đầu tư công, Thủ tướng đề nghị các bộ ngành, địa phương cần tập trung cho đầu tư xã hội. Thủ tướng cho biết, đầu tư xã hội chiếm từ 34 - 40 % GDP.