Thành công bước đầu ca ghép gan trên trẻ nhỏ tuổi nhất

Ca đại phẫu thuật đã được thực hiện bởi êkíp mổ gồm 5 chuyên gia phẫu thuật và gây mê đang công tác tại Viện - Trường Đại học Saint-Luc (Bỉ) và 60 giáo sư, bác sĩ, điều dưỡng trực tiếp của Bệnh viện Nhi Đồng 2 và một số bệnh viện khác trong thành phố như Bình Dân, Nhân Dân Gia Định, Medic.

Bé Xuân Q. nặng 11,7 kg bị suy gan giai đoạn cuối do bị teo đường mật bẩm sinh, trước đó bác sĩ đã mổ nối quai ruột với cửa gan cho em giúp mật xuống thẳng đường ruột. Theo kế hoạch, các chuyên gia sẽ cắt bỏ toàn bộ2 lá gan của bệnh nhi, sau đó cắt một phần góc gan của người mẹ để ghép thay thế.

Lúc 8 giờ sáng ngày 5/12/2005, bệnh nhân được chuyển lên phòng mổ. 10 giờ 40 phút, GS. Otte (Bỉ), GS. Trần Đông A và các chuyên gia khác đã “hạ” đường dao đầu tiên để bộc lộ gan của người mẹ. Tại phòng mổ kế bên, lúc 10 giờ bé Q. được chuyển lên phòng mổ, 12 giơ â20 nhóm đảm trách mổ cho bé Q. đứng đầu là GS. Reding (Bỉ) cùng ekíp của BV. Nhi Đồng 2 và nhóm chuyên gia khác cũng bắt đầu đường rạch da, bộc lộ gan của Q.

Đến 15 giờ, công việc bộc lộ gan của cả 2 mẹ con đã hoàn thành. 45 phút sau đó, các bác sĩ đã tiến hành cắt phân thùy 2 và 3 của gan trái của chị H. (nặng 200 g) và lọc rửa. Ở bên kia, các bác sĩ cũng tiến hành cắt bỏ toàn bộ 2 lá gan đã bị xơ cứng và thâm đen của bé Q., nặng 850 gram.

Đến 16 giờ 30, bắt đầu công đoạn quan trọng nhất là ghép gan cho bệnh nhi, ở phòng mổ bên cạnh. Lúc này êkíp phẫu thuật cũng tiến hành đóng ổ bụng cho người mẹ. Sau đó chị H. được chuyển sang phòng hậu mê rồi hậu phẫu, tới 18 giờ cùng ngày chị H. đã tỉnh và được chuyển tới phòng hồi sức.

Tại phòng mổ của bé Q., lúc 16 giờ 30 phút sau khi đưa gan của người mẹ vào cho con, các phẫu thuật viên bắt đầu thận trọng và tỉ mỉ nối từng động, tĩnh mạch, ống dẫn mật từ mảnh gan của người mẹ vào mạch máu và ống dẫn mật gan của cháu bé. Công việc kéo dài tới 23 giờ 30 mới hoàn tất. Đến 24 giờ bé được chuyển tới phòng hồi sức.

Đến 9 giờ sáng ngày hôm sau (6/12/2005) các dấu hiệu sinh tồn của người mẹ hoàn toàn ổn định, chị H. đã nói chuyện được với bác sĩ. Còn bé Q. phải đến 16 giờ các dấu hiệu sinh tồn mới ổn định, các ống sonde hoạt động tốt, không chảy máu.

Quá trình phẫu thuật diễn ra đúng như dự kiến. Việc cắt gan ở người mẹ không phải dùng máu dự trữ do bệnh viện sử dụng máy truyền máu hoàn hồi (máu được thu hồi từ chính bệnh nhân, lọc qua máy và truyền lại), còn bé Q. chỉ phải truyền 1 đơn vị máu (250 ml máu).

Đánh giá về thành công của cuộc phẫu thuật, BS. Nguyễn Hồng Thu - Giám đốc BV. Nhi Đồng 2 cho biết, ghép gan là một kỹ thuật cao và phức tạp, hiện tại các chuyên gia Bỉ và êkip hồi sức BV. Nhi đồng 2 phải tiếp tục theo dõi sát những diễn biến tiếp theo.

4 NĂM CHO MỘT CA MỔ

Được biết, để thực hiện ca ghép gan lần đầu tiên này ở phía Nam, BV. Nhi Đồng 2 đã phải làm công tác chuẩn bị suốt 4 năm qua. Các bác sĩ chuyên khoa được cử đi học tại Bỉ và Pháp. Tháng 10 vừa qua các giáo sư, chuyên giacủa Bỉ - những người chuyển giao kỹ thuật ghép gan cho Bệnh viện Nhi đồng 2, đã đến kiểm tra công tác chuẩn bị của bệnh viện về các cặp cho và nhận gan...Về phía Việt Nam, Bộ Y tế cũng đã cử một đoàn chuyên gia vào thẩm định với 7 nội dung, từ trình độ chuyên môn kỹ thuật đến việc chọn bệnh, nguồn lấy gan đến công tác tổ chức... Còn người làm công tác cầu nối giữa các chuyên gia nước ngoài với BV. Nhi đồng 2 là GS. Trần Đông A cứ phải liên tục có mặt tại trung tâm ghép tạng của Bỉ để quan sát cũng như thu thập tư liệu về ghép. Từ đầu năm đến nay cứ mỗi 2 tuần đều đặn GS. Trần Đông A tổ chức chiếu lại những thước phim về những ca ghép gan tại Bỉ mà ông có được cho êkíp các bác sĩ của bệnh viện xem, từ khâu lấy gan, lọc rửa gan đến ghép...

Vì những đóng góp to lớn này của các chuyên gia Bỉ, UBND TP.HCM đã quyết định tặng thưởng Huy hiệu TP.HCM cho GS. Reding, Bằng khen cho GS. Otte, Sở Y tế TP.HCM tặng Giấy khen cho 3 phẫu thuật viên khác.

Đây là ca ghép gan đầu tiên ở khu vực phía Nam, là ca ghép gan thứ 3 tại VN và cũng là ca ghép gan cho bệnh nhi nhỏ tuổi nhất từ trước tới nay. Để chuẩn bị cho ca ghép gan, toàn bộ chi phí phẫu thuật khoảng 3 tỉ đồng, trong đó 2,5 tỉ là tiền trang thiết bị được lãnh đạo UBND TP.HCM cấp kinh phí.