Tại sao học sinh không thể tập trung trong giờ học?

Chương trình, phương pháp giảng dạy chưa phù hợp?

Sự tập trung là một yếu tố quan trọng và cũng hết sức cần thiết, không chỉ đối với việc học tập của sinh viên, mà trong bất cứ một công việc nào khác. Đối với sinh viên, nếu tập trung chú ý vào bài học sẽ nhanh hiểu bài và nhớ lâu hơn. Có những học sinh giải bài toán, viết bài văn chỉ mất hai giờ trong khi các bạn khác phải mất bốn giờ. Một trong những lý do giúp ích họ đạt được những thành công này chính là do đã có sự tập trung, chú tâm vào hành động hay công việc mà họ đang làm.

Ông Nguyễn Hoài Chương, phó giám đốc Sở giáo dục và đào tạo TP.HCM nhận xét về kết quả nghiên cứu trên: “Có nhiều yếu tố cần thiết xây dựng nên sự thành công của học sinh, trong đó khả năng tập trung là một yếu tố hết sức quan trọng. Tuy nhiên, thông qua những kết quả nghiên cứu chính thức được công bố bởi RI về khả năng tập trung học tập của học sinh, sinh viên Việt Nam là thấp so với các nơi khác ở khu vực châu Á, cùng với nguyên nhân được đưa ra là do sự chán nản và thiếu hứng thú trong học tập, cũng là những vấn đề bất cập mà chúng ta cần thiết phải xem lại và tìm ra hướng để khắc phục”. Ông đặt câu hỏi: “Sự chán nản và thiếu hứng thú trong học tập phải chăng chính là do chương trình học ở nước ta chưa phù hợp, do phương pháp giảng dạy của giáo viên chưa gây cho các em học sinh có được sự hứng thú thực sự?”.

Một học sinh phát biểu về vấn đề này: “Em rất hay bị mất tập trung, chẳng hạn như không thể học thuộc bài nếu trong nhà bật ti vi, hoặc mọi người nói chuyện ồn ào… Trong lớp học cũng vậy, mắt nhìn vào thầy giáo nhưng đầu óc lại phiêu diêu nơi nào đó, đến lúc giật mình nhận ra mình đang ngồi trong lớp thì tập trung lại, nhưng cũng chỉ được một lúc”.

ThS. Lê Nguyễn Trung Nguyên, Trung tâm đánh giá và kiểm định chất lượng giáo dục cho rằng: “Môi trường học tập và cấu trúc chương trình học là hai yếu tố nếu không được xây dựng tốt sẽ là nguyên nhân gây mất tập trung cho học sinh. Môi trường học tập có thể là: không gian lớp học, tiếng ồn, hệ thống âm thanh, trang thiết bị học tập... Cấu trúc chương trình chính là việc phân bổ kiến thức và cấu trúc từng giờ học hợp lý, cùng với phương pháp giảng dạy của giáo viên”.

Giải pháp phát triển khả năng tập trung

Theo ThS. Lê Nguyễn Trung Nguyên, việc thiếu phương pháp, kỹ năng học và một số vấn đề khác cũng là những nguyên nhân quan trọng khiến học sinh, sinh viên kém tập trung. Để rèn luyện khả năng tập trung tốt, học sinh, sinh viên có thể tự tập bằng bài tập giữ thăng bằng một cây bút chì trên ngón tay trỏ hướng lên. Ngoài ra, ở Trường đại học Kansas cũng đã trình bày một số kỹ thuật như “be here now” và kỹ thuật spider. “Be here now”, tạm dịch là “phải tập trung”, là kỹ thuật được sử dụng khi nhận thấy mình có dấu hiệu phân tán tư tưởng, hãy lặp đi lặp lại “phải tập trung”, rồi từ từ kéo sự chú ý quay về việc đang làm - một kỹ thuật không khó nhưng đòi hỏi sự kiên trì. Kỹ thuật spider được mô phỏng từ một thí nghiệm, đặt một âm thoa tạo rung động bên cạnh một mạng nhện. Con nhện sẽ phản ứng khi âm thoa làm rung mạng nhện, nó sẽ quay về hướng gây ra sự rung vì nghĩ rằng con mồi đang đến. Sau nhiều lần thực hiện như vậy, con nhện biết rằng không có con mồi nào cả và sẽ không quay về hướng gây rung mạng nữa. Chúng ta cũng học cách này để tập trung, tự rèn luyện đến khi nào dù có ai đó vào phòng hoặc tiếng động cũng không làm phân tán tư tưởng.

Ngoài ra, việc trang bị cho học sinh, sinh viên phương pháp học tập tốt cũng là yếu tố rất quan trọng giúp họ tập trung vào việc học. Các tài liệu hướng dẫn kỹ năng học tập cho học sinh, sinh viên hiện rất nhiều. Trung tâm đánh giá và kiểm định chất lượng giáo dục cũng đang có nhiều mẫu đánh giá giúp học sinh, sinh viên nhận biết được các kỹ năng học tập của mình có đạt hiệu quả hay không, và các hướng dẫn giúp họ cải thiện các kỹ năng này. O