Sơ cứu bỏng do hóa chất

Vụ nổ bốt điện tại Hà Nội  mới đây,  là do quá trình chập điện làm cho bốt điện bị phát nổ. Và khi phát nổ, trong bốt điện có chứa các dung dịch, bị nóng lên và tăng áp suất làm vỡ ra. Khi đó, những người đứng bên cạnh đã bị các chất lỏng bên trong bốt điện văng vào người gây ra hiện tượng bỏng. Đây là một dạng bỏng do chất lỏng (hóa chất) không phải là bỏng điện. Sơ cứu ban đầu, trước khi đưa đến Bv hết sức quan trọng nhưng nhiều người không biết, vô tình làm vết bỏng nặng hơn. ThS BS. Phan Thái Sơn – Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Đại học Y Dược, hướng dẫn sơ cứu trong trường hợp bỏng hoa chất:

Không nên dùng nước đá lạnh

Theo tất cả các khuyến cáo của thế giới về vấn đề sơ cứu bỏng thì việc lấy nước đá lạnh dội vào một phần cơ thể khi bị bỏng là không đúng. Cách sơ cứu cho nạn nhân chỉ cần đưa phần cơ thể bị bỏng dội dưới vòi nước sạch hoặc ngâm trong chậu nước với nhiệt độ bình thường trong khoảng thời gian từ 15 – 20 phút.

Vì bản thân nhiệt độ của nước đá sẽ thấp hơn nhiệt độ của cơ thể rất nhiều. Thậm chí nếu bỏ nhiều đá trong nước, thì nhiệt độ đó có thể xuống gần 0 độ C. Trong khi đó, tại chỗ bị bỏng nhiệt độ cao hơn nhiệt độ cơ thể, có thể lên đến 45 – 50 độ C. Nếu dùng nước đá để hạ nhiệt độ nhanh tại chỗ như vậy thì nó sẽ làm tình trạng tổn thương của bỏng nặng lên.

Cách sơ cứu đúng cách khi bị bỏng?

Đối với các loại bỏng nói chung, đầu tiên cần cách ly nạn nhân ra khỏi tác nhân gây bỏng. Thứ hai, để hạ nhiệt độ tại chỗ nên đưa phần cơ thể bị bỏng dội dưới vòi nước sạch hoặc ngâm trong chậu nước với nhiệt độ bình thường trong khoảng thời gian từ 15 – 20 phút. Đối với những nạn nhân khi bị bỏng mà hóa chất văng vào, thấm trên quần áo thì cần nhanh nhất cắt bỏ quần áo trên người nạn nhân. Vì khi đó, chất lỏng bám vào cơ thể, việc dội nước mát lên sẽ không những không thể làm hạ nhiệt độ mà còn làm tăng tổn thương và độ sâu của vết bỏng lên.

Người sơ cứu nên sử dụng dụng cụ để cắt bỏ quần áo, không nên trực tiếp lột bỏ quần áo của nạn nhân ra vì có thể làm bóc phần da bị bỏng. Sau khi cắt bỏ quần áo, tiếp tục làm dội nước sạch ở phần cơ thể mà quần áo che phủ trong thời gian 15 – 20 phút để rửa sạch các dị vật bẩn, hóa chất và hạ nhiệt độ xuống gần nhiệt độ cơ thể bình thường.

Tiếp theo, người sơ cứu sẽ dùng các băng gạc sạch phủ lên các tổn thương, tránh để các tạp bẩn tiếp tục vương vào các vết thương và vận chuyển nạn nhân đến các cơ sở y tế để đánh giá mức độ tổn thương và cấp cứu kịp thời.

Những lưu ý trong quá trình vận chuyển nạn nhân bị bỏng?

Việc vận chuyển nạn nhân bị bỏng nên sử dụng dịch vụ cấp cứu của các cơ sở y tế có các trang thiết bị chuyên dụng. Đối với các trường hợp bỏng nhẹ, sau sơ cứu xong thì nên hướng dẫn người bệnh đến các cơ sở y tế để đánh giá mức độ tổn thương.

Những quan điểm sai lầm trong sơ cứu nạn nhân bị bỏng?

Bỏng phân chia ra nhiều mức độ tùy theo diện tích bỏng, độ sâu bỏng, tác nhân gây bỏng, và vị trí bỏng. Có những tổn thương bỏng diện tích rất lớn nhưng tổn thương bỏng chỉ ở độ 1, độ 2, nghĩa là người bệnh chỉ đỏ da, có các phỏng nước đơn thuần thì việc điều trị rất đơn giản. Với những diện tích nhỏ ở tay hoặc chân, sau khi hạ nhiệt, vết bỏng sẽ dần tự liền lại. Có những loại bỏng đặc biệt như bỏng hóa chất, sau khi rửa sạch nhưng hóa chất vẫn còn bám ở tổn thương bỏng, làm vết bỏng ngày càng sâu hơn nữa, và ở các vị trí như đầu, mặt, cổ, mắt, cơ quan sinh dục thì đều là bỏng nặng. Nạn nhân cần phải đến các cơ sở y tế để đánh giá mức độ tổn thương.

Không nên áp dụng những thói quen trong dân gian, để sơ cứu bỏng. Điều này có thể làm vết bỏng nặng hơn như như bôi kem đánh răng, mỡ trăn hay dội nước đá lên tổn thương bỏng. Biện pháp duy nhất được khuyến cáo để hạ nhiệt độ vùng bỏng là dội nước sạch, nhiệt độ bình thường lên vùng tổn thương bỏng trong 15 – 20 phút, sau đó băng vết thương lại và đến cơ sở y tế để đánh giá mức độ tổn thương của bỏng.