Về mặt cấu tạo thì có 2 loại cáp: cáp đồng trục (cứng, loại cáp dùng trong truyền hình cáp), cáp xoắn đôi (mềm và rẻ, dùng hầu hết trong các mạng LAN hiện nay). Căn cứ vào các thông số ghi trên vỏ cáp, người ta có thể biết được mục đích sử dụng và tính năng của cáp LAN. Ngoài ra, việc quan sát vỏ cáp cũng phần nào xác định được chất lượng truyền dẫn của cáp.

Tốc độ truyền dẫn của cáp LAN

Đây là yếu tố chính của cáp LAN trong việc phân chia loại cáp. Theo lịch sử phát triển cáp LAN, loại cáp LAN có tốc độ truyền dẫn cao nhất là Cat7a hỗ trợ tốc độ truyền dẫn đến 1000 Mbps (tức là 1000 mega-bit mỗi giây, hay 125 mega-byte mỗi giây), hay còn gọi là loại cáp hỗ trợ tốc độ giga-bit (Gbps) dùng cho các thiết bị mạng đời mới vốn dĩ hỗ trợ tốc độ Gbps. Cách viết 1000 Mbps hay 1000 Mb/s là như nhau.

Trước loại cáp Cat7a là các loại cáp có tốc độ thấp hơn. Đó là, Cat3 (16 Mbps), Cat4 (20 Mbps), Cat5 (100 Mbps), Cat5e (100 Mbps), Cat6 (250 Mbps), Cat6a (250 Mbps), Cat7 (600 Mbps). Trong đó, cáp Cat5 có tốc độ truyền tải 100 Mbps là loại cáp mà chúng ta thường dùng trong mạng LAN hay kết nối giữa modem ADSL với máy tính qua cổng RJ-45. Mặc dù cùng tốc độ 100 Mbps nhưng loại Cat5e hỗ trợ chế độ song công nên được xem là loại cáp cao cấp hơn Cat5 và giá của nó vì thế mà cũng khá cao, ít được dùng. Tuy nhiên dù là loại cáp nào đi chăng nữa thì độ dài tối đa của cáp LAN xoắn đôi là 100 m.

Các thông số ghi trên vỏ cáp

Khi nhìn kỹ sợi cáp LAN, bạn sẽ thấy khá nhiều nhóm ký tự, mỗi nhóm ký tự thường đặc trưng cho một đặc điểm của cáp.

UTP là loại cáp không có lớp chống nhiễu cho tín hiệu truyền dẫn, STP thì có lớp chống nhiễu.

MPP hay CMP (có thể ghi kèm theo phương pháp thử nghiệm UL910 hay CSA FT16) là loại cáp dùng để đi trên trần nhà.

MPR hoặc CMR (và cũng có thể ghi kèm UL1666 nhằm thể hiện phương pháp thử nghiệm) có trên vỏ các loại cáp đi giữa các tầng.

Nếu không phải là loại cáp đặc chủng thì trên vỏ cáp thường có một trong số các nhóm ký tự MPG, CMG, MP, CM, cho biết đây là loại cáp bình thường.

Ngoài ra, một số ít loại cáp có ghi nhóm ký tự CMUC để chỉ rõ đây là loại cáp dùng để đi dưới thảm trải sàn.

Đối với việc truyền dữ liệu giữa các máy tính trong mạng LAN và người dùng không truyền tải lượng dữ liệu lớn, hay không đo tốc độ truyền dữ liệu, các nhóm ký tự ghi trên vỏ cáp không có nhiều giá trị. Nhưng nếu dùng để truyền tín hiệu hình ảnh lấy từ camera (webcam) đặt ở xa về máy tính điều khiển hay màn chiếu thì việc xem kỹ các nhóm ký tự trên vỏ cáp và chọn đúng loại cáp sẽ cho hình ảnh rõ và ít bị nhiễu tín hiệu.

Một số cách nhận biết cáp LAN đạt chất lượng

Theo ông Johnson Ho, thuộc nhóm nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới của Công ty Vĩnh Khánh (đơn vị sản xuất cáp LAN ở Việt Nam đạt chuẩn UL và xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản), cáp LAN đạt chất lượng truyền dẫn thường có các đặc điểm: “Vỏ ngoài láng mịn, tròn đều, màu sắc không bị pha trộn. Lớp nhựa cách điện của mỗi sợi dây dẫn nhỏ bên trong sợi cáp cũng phải láng mịn, không bị pha màu và không lệch tâm. Thân cáp có in ký hiệu về độ dài dây cáp và sai số nhỏ hơn 0,3%. Khi bóc các sợi dây truyền dẫn bên trong dây cáp, bạn sẽ thấy chúng có độ sáng bóng và tròn đều...”.

Ngoài việc chọn loại cáp đảm bảo chất lượng để đạt tốc độ truyền dẫn tối đa, bạn cũng cần chọn loại cáp có vỏ ngoài là nhựa PE, được bơm dầu bên trong hoặc có băng chống thấm để đi ngoài trời, thay vì chọn loại rẻ tiền có vỏ ngoài tạo từ nhựa PVC dùng để lắp trong nhà. Và một điều đơn giản, muốn mạng LAN đạt tốc độ Gbps, bạn phải sắm tất cả các thiết bị mạng liên quan chứ việc đổi từ cáp 100 Mbps lên 1000 MBps thôi là chưa đủ.