Những giây phút căng thẳng ca can thiệp mạch máu não không cần gây mê!

Bệnh nhân là bé gái 15 tuổi, ngụ tại Quận 9, TPHCM. Hơn 1 năm trước, em bị đau đầu dữ dội, và qua khảo sát hình ảnh ghi nhận phình mạch khổng lồ của 2 động mạch đốt sống ngay tại vị trí hợp lưu tạo thành động mạch thân nền. Đây là vị trí cực kì nguy hiểm và nhạy cảm, cung cấp máu cho vùng thân não- khu vực chỉ huy cao cấp của não bộ.

Sau nhiều lần hội chẩn, bệnh nhân đã được điều trị bằng phương pháp can thiệp nội mạch, đặt 1 stent chuyển dòng ở động mạch đốt sống bên phải,để đảm bảo duy trì dòng máu lưu thông cho vị trí này và đồng thời, dùng coil (vòng xoắn kim loại) để tắc động mạch đốt sống trái đoạn có túi phình, ngăn ngừa túi phình vỡ, gây xuất huyết nguy hiểm. Kết quả thành công mỹ mãn, cả về mặt lâm sàng và hình ảnh học, túi phình gần như được tắc hoàn toàn, máu lưu thông tốt và bệnh nhân không có bất cứ biến chứng nào.

Hơn 1 năm sau xuất viện, em đến trường như bao bạn cùng lứa, vẫn học tập tốt, và chuẩn bị bước vào lớp 10, một hành trang mới. Hè về, bao đứa bạn tung tăng vui chơi, em và gia đình trở lại bệnh viện tái khám với một hy vọng, niềm tin mọi thứ đã ổn. Nhưng số phận có ai biết trước được, kết quả hình ảnh học cho thấy túi phình ngày xưa chẳng thể lành được, mà ngày càng lớn hơn, chèn ép vào thân não, và chỉ chực chờ vỡ ra.

Những giây phút hội chẩn, là những ánh mắt đăm chiêu, hoặc những cái lắc đầu, và đôi khi là câu nói buông và mong chờ sự may mắn. Sau khi quan sát kĩ lưỡng tất cả từng chi tiết, từng cấu trúc mạch máu, Ts Cường đưa ra ý kiến vẫn có thể làm được, bằng cách tắc luôn động mạch đốt sống đoạn mang túi phình bên còn lại, có nghĩa là tắc luôn nguồn cung cấp máu cho tuần hoàn sau còn lại, tuy nhiên nguy cơ rất cao, bởi những thông nối từ mạch máu tuần hoàn phía trước có thể sẽ không đủ.

Sau khi giải thích tường tận cho gia đình, những rủi ro có thể xảy ra, thậm chí có thể đe doạ tính mạng, hoặc sống thực vật, là nỗi lo lắng, sợ hãi bao trùm lên khuôn mặt mẹ của bệnh nhân, đôi mắt đỏ hoe, ngấn lệ. Sau một ngày suy nghĩ, chị đã quyết định đồng ý sẽ tiếp tục điều trị, vẫn mang hy vọng như ngày trước, và cũng bởi vì chỉ có điều trị tiếp mới có hy vọng, mới có cơ hội cho cháu, chứ túi phình ấy vỡ ra thì có lẽ chẳng thể nào cứu được.

Ngày tiến hành can thiệp, là những giây phút cực kì căng thẳng, Ths Bs Đặng Đỗ Thanh Cần, trưởng khoa ngoại thần kinh, BV Nhi Đồng 2 và Ts Bs Cường liên tục trao đổi về khả năng thành công, và những nguy cơ có thể xảy ra, và cuối cùng là lời nhắn gởi : “ Nếu thấy không ổn thì dừng lại, đừng cố gắng”, vì sau cùng, không một nhân viên y tế nào muốn chứng kiến bệnh nhân trở nặng hơn dưới bàn tay của mình.
Sau khi bàn bạc, Ekip quyết định sẽ tiến hành mọi can thiệp trong khi bé vẫn tỉnh táo, chỉ gây tê tại chỗ vị trí bẹn 2 bên, vị trí đặt ống thông vào động mạch đùi. Sau đó, luồn ông thông chọn lọc vào động mạch đốt sống bên phải, rồi bơm bóng để ngăn luồn máu chảy lên túi phình, đồng thời chặn luôn dòng máu lên thân não.

Tiếp theo đó, lại luồng ống thông chọn lọc từng động mạch cảnh trong bên phải, rồi bên trái để kiểm ra sự thông nối từ tuần hoàn não trước vào tuần hoàn não sau qua các động mạch thông sau.

Sau khi bơm thuốc cản quang, cây mạch máu não hiện ra, mạch máu từ tuần hoàn phía trước len lỏi xuống tuần hoàn phía sau, tới tận vị trí túi phình, là niềm vui mừng của ekip, đúng với ý định ban đầu. Và trong thời gian ấy, bệnh nhân cũng không có triệu chứng gì, vẫn trả lời và thực hiện theo y lệnh được.

Ekip tiến hành hội chẩn lại lần nữa, và quyết định đặt Coil để tắc hoàn toàn động mạch đốt sống bên phải đoạn mang túi phình ấy. Lần lượt từng coil được đưa vào để lấp túi phình, với tổng cộng 6 coil, và trong hơn 1h thực hiện. Kết thúc qua trình can thiệp, bệnh nhân vẫn tỉnh táo,vẫn cử động, nói chuyện được, cả ekip mới thở phào nhẹ nhõm.

Sau hơn 1 tuần theo dõi, bệnh nhân phục hồi tốt, không yếu liệt tay chân, đồng thời nụ cười luôn hiện trên khuôn mặt đầy ưu tư, vất vả của người mẹ, là niềm vui hạnh phúc của cả ekip- với quyết định quá mạo hiểm, táo bạo nhưng đã thu được quả ngọt bùi !

Theo Bs Nguyễn Ngọc Pi Doanh- Khoa ngoại thần kinh, BV Nhi Đồng 2. Đây là lần đầu tiên một bệnh nhi được can thiệp mạch máu khi đang hoàn toàn tỉnh táo tại BV. Nhi đồng 2. Việc để bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo giúp ekip có thể theo dõi và đánh giá các chức năng thần kinh của cháu trong suốt quá trình can thiệp. Qua đó, có thể đưa ra những phương án can thiệp tối ưu nhất. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi sự phối hợp của ekip gây mê cũng như sự hợp tác của bệnh nhi.
BS. Doanh nhận định: “Kết quả này có được, không thể quên sự hỗ trợ của rất nhiều nhà hảo tâm đã tài trợ chi phí mua dụng cụ can thiệp cho bé vốn rất tốn kém. Xin cảm ơn tấm lòng của tất cả mọi người”.