Một số bệnh nhân viên y tế thường mắc và cách phòng ngừa

Hồng Dung ghi| 27/02/2017 13:48

KHPTO - Nhân viên y tế là người tiếp xúc thường xuyên với bệnh nhân, nên có thể mắc một số bệnh như viêm mũi xoang, dãn tĩnh mạch, lao phổi… Nhưng biết cách có thể phòng ngừa tốt. Những người trong nghề nói gì? Các bác sĩ làm việc tại BV ĐH Y Dược TPHCM chia sẻ:

Bệnh viêm dạ dày

BS CKI. Nguyễn Viết Hậu – Phó trưởng khoa Cấp cứu:  

Hơn 10 năm đồng hành trong môi trường cấp cứu, BS. Hậu cho biết viêm dạ dày cấp được xem là một trong các loại bệnh thường gặp nói chung, đặc biệt là nhân viên làm trong môi trường cấp cứu  có rất nhiều nguyên nhân và yếu tố thúc đẩy bệnh viêm dạ dày mà chúng ta có thể phòng ngừa được như giảm căng thẳng, lo âu, ngủ sớm, hạn chế các chất kích thích (café, trà…), ăn uống đúng giờ,…

Do tính chất công việc, nhân viên cấp cứu thường xuyên ăn uống không đúng giờ, ăn chiều cho cữ trưa, ăn tối cho cữ chiều là việc thường ngày, thậm chí còn nhịn đói cả ca trực là điều mà không hiếm. Thức khuya và những căng thẳng khi làm việc tại môi trường cấp cứu bận bịu làm không ít các bạn trẻ bị stress, đó cũng là yếu tố không nhỏ làm bệnh dạ dày thường xuyên tái phát và không thể dứt hẳn.

Gặp người bệnh trong tình trạng nặng, ranh giới giữa sự sống chết, một hành động, một việc làm không cẩn trọng đôi khi lại có kết quả không hề mong muốn, nó luôn có áp lực vô hình đè nặng lên tâm lý của y bác sĩ. Stress về áp lực công việc, nhân viên y tế còn chịu nhiều áp lực của những bệnh lây nhiễm, bệnh xã hội,… Ngoài ra, còn bộ phận không nhỏ say xỉn, tai nạn, sau đó vào quát tháo nhân viên…đó được xem là việc thường ngày.

Có những bạn trẻ mới vào nghề chưa quen với việc thức thâu đêm đôi khi phải uống café lúc 3-4 giờ sáng để có sự tỉnh táo cần thiết cho công việc đầy căng thẳng này. Việc đó không tốt cho sức khỏe nói chung và dạ dày nói riêng. Nhưng trên hết, với lòng yêu nghề, đam mê công việc thì dù thế nào anh chị em vẫn vui vẻ khi được đồng hành cùng người bệnh vượt qua cơn nguy kịch – đó là hạnh phúc không chỉ riêng của người bệnh, người nhà người bệnh, mà là món quà vô cùng ý nghĩa của mỗi nhân viên y tế. Có trường hợp một nhân viên đang trong tua trực bị đau bụng do viêm dạ dày, phải ngưng làm việc, được đồng nghiệp tiêm thuốc, nghỉ ngơi một thời gian ngắn rồi tiếp tục công việc cùng đồng nghiệp mình, vì không anh chị em nào thấy đồng đội đang chiến đấu mà mình không góp sức được. Sau đó hết ca rồi, có tua trực khác vào thế chỗ rồi mới tính đến việc nghỉ ngơi, dưỡng bệnh.

Bệnh viêm xoang

GS TS BS. Phạm Kiên Hữu – Trưởng khoa Tai mũi họng:

Vùng mũi xoang được hoạt động bình thường khi hoạt động đúng sinh lý, dịch trong xoang phải được tiết ra thường xuyên, liên tục, được dẫn lưu từ trong lòng xoang ra đến lỗ thông xuống mũi, xuống vòm họng và được nuốt xuống bất hoạt trong dạ dày. Bất cứ nguyên nhân nào làm cho sự di chuyển dòng dịch này bị ứ trệ lại, vi khuẩn có điều kiện phát triển và gây tình trạng viêm mũi xoang, nếu không được điều trị phù hợp sẽ tiến triển thành viêm mũi xoang mạn.

Tình trạng ứ trệ này có thể do 3 nguyên nhân chính. Thứ nhất, là hiện tượng phù nề niêm mạc tắc lỗ thông, có thể xảy ra do viêm nhiễm, không khí lạnh, môi trường ô nhiễm, hóa chất độc hại… Thứ hai là do hệ thống lông chuyển bất hoạt (không di chuyển). Hiện tượng bất hoạt lông chuyển có thể do tiếp xúc với không khí ô nhiễm, hút thuốc lá hoặc sống trong môi trường lạnh.

Thứ ba là chất tiết đặc lại – xảy ra ở người bệnh bị viêm mũi xoang mạn, viêm mũi xoang do nấm. Thông thường bệnh bắt đầu bằng viêm mũi xoang cấp, bệnh viêm mũi xoang cấp xảy ra khi có các yếu tố bất lợi xảy ra ở vùng mũi xoang. Nếu không được điều trị kịp thời hoặc khi cơ thể phải tiếp xúc với các yếu tố bất lợi, lặp đi lặp lại thì bệnh sẽ tiến triển thành viêm xoang mạn.

Những người làm trong môi trường y tế được xem là yếu tố thuận lợi cho bệnh viêm xoang tiến triển. Đặc biệt là các bác sĩ, nhân viên y tế – đối tượng thường xuyên khám và điều trị cho người bệnh bị viêm đường hô hấp trên, khi phản ứng viêm xảy ra, các niêm mạc sưng lên, các lỗ thông bị hẹp lại, dịch ứ đọng, gây phản ứng viêm. Để phòng bệnh, nhân viên y tế cần giữ môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát, mang khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn, tăng cường hệ thống miễn dịch bằng việc ăn rau quả, trái cây, chích ngừa đầy đủ, tránh stress, và tập thể dục đều đặn.

Bệnh suy dãn tĩnh mạch

ThS BS. Lê Quang Đình – Khoa Lồng ngực mạch máu:

Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến bệnh suy dãn tĩnh mạch chưa được xác định chính xác, rõ ràng. Song có một vài nguyên nhân gián tiếp làm tăng nguy cơ mắc các loại bệnh về tĩnh mạch như do tuổi tác, nghề nghiệp, di truyền hoặc mang thai.

Những dấu hiện ban đầu của bệnh thường khá mờ nhạt, đứt quãng, dễ nhầm lẫn với bệnh xương khớp nên người bệnh ít để ý và dễ dàng bỏ qua. Bác sĩ ngoại khoa hoặc các điều dưỡng trong phòng mổ là một trong các nhóm nghề nghiệp có nguy cơ cao, và một khi đã bệnh thì dễ dẫn đến diễn tiến nặng. Phòng bệnh bằng việc thay đổi tư thế trong khi mổ, hoặc những ca mổ kéo dài thì nên mang vớ y khoa.

Ngoài ra, chúng ta có thể phòng ngừa trong sinh hoạt bằng cách ăn nhiều rau củ, hoa quả tươi, ngũ cốc…tránh bị táo bón, cung cấp đủ nước cho cơ thể. Chúng ta nên mang giày đế mềm, gót thấp, không nên mang giày cao gót hoặc mặc quần áo quá chật, tập những môn thể thao có động tác nhẹ nhàng và nên kê chân cao khi ngủ. Bên cạnh đó, tại nơi làm việc, chúng ta có thể tranh thủ sử dụng thang bộ, ngồi đúng tư thế, tránh ngồi xếp, gấp chân và nên vận động tại chỗ. Nếu công việc buộc phải đứng liên tục thì nên thay đổi tư thế thường xuyên, cố gắng chạy tại chỗ hoặc đứng nhón gót chân liên tục 15 – 20 lần cho mỗi lần tập, nó sẽ giúp làm giảm tải lên hệ thống tĩnh mạch.

Viêm loét dạ dày tá tràng

BS CKII. Hoàng Danh Tấn – Trưởng khoa Ngoại Tiêu hóa:

Về Tiêu hóa, loại bệnh mà nhân viên y tế chúng ta thường gặp là viêm loét dạ dày tá tràng. Cơ thể con người luôn hoạt động theo nhịp sinh học, đến giờ ăn dịch vị được tiết ra giúp tiêu hóa thức ăn.

Ăn đúng giờ sẽ giúp trung hòa lượng axit trong dạ dày. Khi “tham công tiếc việc”, ăn trễ giờ, nồng độ axit rất cao sẽ tác động trực tiếp đến niêm mạc dạ dày tá tràng gây viêm loét. Ngoài ra, một thói quen không thể không nhắc đến là “ăn vội ăn vàng”. Đa số người dân cho rằng quá trình tiêu hóa chỉ bắt đầu xảy ra từ dạ dày, thật ra, quá trình đó bắt đầu từ miệng của chúng ta.

Nước bọt tiết ra enzym giúp tiêu hóa thức ăn, cho nên nếu ăn quá nhanh, nhai không kỹ, nuốt vội sẽ làm tăng gánh nặng cho dạ dày. Một số người ăn xong không có thói quen nghỉ ngơi, đây là một hoạt động không tốt. Ăn xong, chúng ta nên dành khoảng 20 – 30 phút nghỉ ngơi trước khi bắt đầu làm việc.

Tuy nhiên, do đặc thù công việc nên các bác sĩ, điều dưỡng – những người hay làm việc bất kể giờ giấc, phải làm hết việc nên thường không có nhịp sống phù hợp với nhịp sinh học. Song song đó, căng thẳng kéo dài cũng là nguyên nhân gây viêm loét dạ dày tá tràng. Do đó, để cải thiện tình trạng trên, chúng ta nên ăn sáng đầy đủ, tránh bỏ bữa, khi đến bữa mà không thể ăn thì dùng tạm một ít thực phẩm mềm, dễ tiêu như sữa, bánh ngọt… và không quên sắp xếp thời gian nghỉ ngơi thư giãn.

Bệnh lao phổi

PGS TS BS. Lê Tiến Dũng – Trưởng khoa Hô hấp

Thức đêm thường xuyên, làm việc không có giờ giấc cố định, thường xuyên tiếp xúc gần với người bệnh lây nhiễm – đối với bác sĩ, điều dưỡng là điều bình thường; nhưng đây lại là một trong những nguyên nhân khiến nhân viên y tế - đối tượng đặc biệt có nguy cơ lây nhiễm bệnh cao dễ bị lây nhiễm bệnh, trong đó có bệnh lao phổi. Nhân viên y tế dễ bị nhiễm với vi khuẩn lao – loại vi khuẩn có thể sống rất lâu ở môi trường ngoài cơ thể, do chúng có thể tồn tại rất lâu ở các nơi như phòng bệnh, nhà vệ sinh, nơi công cộng, xe buýt…..và lây bệnh. Vi khuẩn lao cũng tồn tại trong không khí, nên dễ lây khi hít phải các giọt bắn của người bệnh lao hắc hơi, ho, thở ra. Ngoài ra, nhân viên y tế còn có thể bị lây nhiễm cúm, thủy đậu, viêm phổi...; lây do tiếp xúc với máu, dịch cơ thể của người bệnh trong quá trình phẫu thuật, chăm sóc người bệnh, lấy máu xét nghiệm, làm thủ thuật như viêm gan siêu vi B,C, HIV – AIDS…

Triệu chứng của bệnh lao phổi là người bệnh bị sốt, ớn lạnh, thường sốt về chiều; cảm giác mệt mỏi, biếng ăn, sụt cân; ho, khạc đàm có hoặc không, ho ra máu; đau tức ngực, thở khó. Nhiều trường hợp người bệnh lúc đầu có các triệu chứng không rõ ràng, đến khi người bệnh bị suy kiệt nặng, ho máu thì bệnh đã nặng và điều trị trở nên khó khăn. Để có thể phòng ngừa bệnh trên, chúng ta cần loại bỏ các chất kích thích như không uống rượu bia, thuốc lá, tránh khói bụi trong nhà, giữ ấm cơ thể vào mùa lạnh, tiêm vacxin phòng cúm, vệ sinh tay chân, răng miệng, uống nước đầy đủ và bổ sung dinh dưỡng hợp lý, quản lý điều trị tốt các bệnh mạn tính và suy giảm miễn dịch, có ý thức và biện pháp phòng tránh lây nhiễm.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Một số bệnh nhân viên y tế thường mắc và cách phòng ngừa
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO