Lưu ý sâu bệnh thường gặp trên rau trong mùa mưa

Trong quá trình canh tác rau, nông hộ có thói quen sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phun cho rau mỗi khi có sâu bệnh. Tuy nhiên, nếu sử dụng thuốc trừ sâu bệnh không đúng cách chẳng những không diệt trừ được sâu bệnh mà còn để lại dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên rau, làm ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, môi trường và thiên địch. Vì vậy, để diệt trừ sâu bệnh trên rau đạt hiệu quả, nhà vườn nên áp dụng các biện pháp phòng trừ sâu bệnh tổng hợp (còn gọi là IPM) gồm: canh tác, thủ công, sinh học và hóa học.

Để phòng trừ các loại sâu xám phá hoại cây con, sâu xanh ăn lá, rệp, sâu khoang, bọ nhảy… nhà vườn có thể áp dụng nhiều biện pháp, tuy nhiên, tùy vào sâu hại có mật độ thấp hay cao mà có biện pháp phòng trừ phù hợp. Đối với trường hợp sâu hại có mật độ thấp, có thể bắt tay lúc sáng sớm hoặc chiều mát, ngắt bỏ những ổ trứng sâu đem tiêu hủy. Trường hợp sâu hại có mật độ cao, có thể sử dụng một số thuốc sinh học tự chế để phun phòng trừ, thực hiện việc này cũng không khó, vì nhà vườn có thể tận dụng các vật liệu có sẵn tại địa phương để chế biến những loại thuốc thảo mộc vừa có tác dụng phòng trừ sâu hại vừa đảm bảo an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường.

Sau đây là cách chế biến các loại thuốc thảo mộc và biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại:

- Hạt củ sắn: lấy một nắm hạt giã nhỏ ngâm với 15 chén nước trong 3 - 4 giờ, sau đó lọc lấy nước cho vào bình phun để phòng trừ rệp, bọ nhảy, bọ cánh cứng, nhện đỏ hại rau, bầu bí. Lưu ý, hạt củ sắn có độc nên cẩn thận khi pha chế.

- Lá cây xoan: lấy một nắm lá cây xoan đun với 2 lít nước, để sôi khoảng 10 phút, chắt lấy nước pha loãng với 5 - 6 lần nước lã để phun trừ rệp, sâu xanh hại rau.

- Ớt, tỏi, gừng: lấy một nắm ớt, hai nắm tỏi, hai củ gừng to bằng bàn tay giã nát với nhau cho ngâm với 1 lít rượu trắng, cho thêm một chén nhỏ rỉ mật (nếu có) ngâm ít nhất 10 ngày là có dung dịch rượu có thể sử dụng để phun phòng trừ sâu xanh, sâu xám hại rau. Khi phát hiện vườn rau có sâu, chắt 1

chén dung dịch ngâm pha với khoảng 3 - 4 lít nước phun đều cho rau vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát để phòng trừ sâu xanh, sâu tơ, sâu xám hại trên cây rau. Ngoài ra, có thể sử dụng vôi bột, bồ hóng rắc lên ruộng cũng có tác dụng trừ sâu xám, sâu xanh, sâu ăn lá hiệu quả.

- Đối với bệnh lở cổ rễ, bệnh thối nhũn cây con, bệnh sương mai, nên áp dụng đồng thời các biện pháp phòng bệnh tổng hợp như: vệ sinh đồng ruộng bằng cách xử lý đất trước khi trồng bằng vôi bột (1 kg/10 m2). Chăm sóc cây sinh trưởng tốt, cây khỏe để làm tăng khả năng chống chịu bệnh. Luân canh cây trồng hợp lý để tránh lây lan nguồn bệnh từ vụ này sang vụ tiếp theo. Chọn giống có khả năng chống chịu sâu bệnh, xử lý hạt giống trước khi trồng, bón phân hữu cơ đã được ủ hoai mục hoàn toàn để tránh lây nguồn bệnh từ phân bón. Sắp xếp thời vụ trồng hợp lý để thuận lợi cho sự phát triển của cây trồng. Khi phát hiện cây bị bệnh, cần nhổ bỏ đi và tiêu hủy để tránh lây lan, đồng thời, bón vôi khử trùng vào khu đất có cây bệnh, chú ý tiêu thoát nước kịp thời trong mùa mưa, tránh để ruộng rau ngập úng rất dễ phát sinh nguồn bệnh.