Kiểm soát các rối loạn tuổi mãn kinh

- Anh Quang Nhật chồng chị Nguyễn Minh Hà, ở quận 7 đã tâm sự với một người bạn là bác sĩ: Khoảng một năm nay gia đình tôi sống trong không khí rất nặng nề và ngột ngạt do sự thay đổi tính tình của vợ tôi. Bả rất hay khóc cứ như ai ức hiếp gì không bằng, lại còn xuất hiện tính ghen bóng ghen gió mặc dù tôi vẫn yêu thương và chăm lo gia đình như trước. Tôi chỉ đi làm về trễ một chút là bả la khóc, rồi giận hờn. Hay con cái có làm sai một việc gì dù rất nhỏ cũng làm bà ấy nổi giận đùng đùng. Tôi nghi hay là bả mắc một căn bệnh tâm thần nào đó.

- Chị Minh Hương, công tác trong ngành giáo dục cho biết, thời gian này chị luôn sống trong tâm trạng lo âu, tự dưng xuất hiện những cơn bốc nóng bừng mặt, người mệt mỏi vô cớ, đổ mồ hôi ban đêm, rất khó chịu.

- Tại một cuộc nói chuyện chuyên đề về sức khỏe cho phụ nữ khối phường, xã, một chị khoảng 50 tuổi bước vào phòng trong trang phục mùa đông: đầu đội nón, khăn quấn cổ, áo lạnh như phụ nữ mới sinh xong. Hôm đó trời khá nóng bức, phòng lại không có máy lạnh, suốt buổi nói chuyện, BS. Nguyễn Thị Ngọc Phượng - Bệnh viện Từ Dũ TP.HCM không hề thấy chị phụ nữ đó cởi bớt đồ ra. Cuối buổi, BS. Phượng lại gần và hỏi: “Chị có bệnh gì không để tôi khám và điều trị cho?”. Lúc đó chị cho biết, khoảng một năm gần đây thấy người rất khó chịu, nóng lạnh bất thường, mệt mỏi, chán chường, bực bội và rất hay cáu gắt.

Đây là những triệu chứng của giai đoạn mãn kinh ở phụ nữ….

Mỗi ngày trên thế giới có hàng triệu phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh.

Ở VN có khoảng 5,2 triệu phụ nữ mãn kinh.

ĐIỀU GÌ XẢY RA KHI MÃN KINH?

Mãn kinh là một sự kiện tự nhiên trong cuộc đời người phụ nữ do hệ quả của giảm sản xuất các hormon sinh dục ở buồng trứng - estrogen, progeteron và testosteron, có thể gây nên:

- Các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm. Bốc hỏa - cảm giác nóng bừng lan rộng trên cơ thể người phụ nữ, đặc biệt là ở đầu, mặt và ngực - thường đi kèm với hiện tượng da đỏ bừng, đổ mồ hôi và tiếp theo là cảm giác ớn lạnh, có thể cản trở sinh hoạt thường ngày và nếu xảy ra về đêm (đổ mồ hôi đêm), có thể phá vỡ giấc ngủ.

- Khô âm đạo. Niêm mạc âm đạo cần estrogen để được bôi trơn và đàn hồi. Giảm nồng độ estrogen khi mãn kinh có thể gây teo, khô âm đạo - gây đau khi giao hợp- bỏng rát, ngứa, ra khí hư và thậm chí xuất huyết.

- Mất ham muốn tình dục. Thay đổi tính nhạy cảm của da, thay đổi thiên hướng tình dục.

- Triệu chứng đường tiểu. Thiếu estrogen làm mỏng mô niệu đạo và bàng quang, gây nên các triệu chứng đường tiểu, như mót tiểu nhiều, đau hoặc nóng rát khi tiểu tiện, són tiểu, hoặc nhiễm khuẩn.

- Ảnh hưởng tâm lý. Lo âu, thay đổi tính khí, dễ kích động, mất tập trung, nhức đầu, mệt mỏi và trầm cảm.

Mất estrogen còn kết hợp với một số bệnh lý nghiêm trọng, bao gồm loãng xương, rụng răng, suy giảm nhận thức…

ĐIỀU TRỊ

- Tập thể dục hàng ngày.

- Hạn chế dùng cafein, đường, muối và rượu.

- Không hút thuốc lá.

- Ăn đủ lượng calci và vitamin D.

- Ngủ đủ giấc và đều đặn.

- Dùng liệu pháp hormon nếu cần.

- Duy trì chế độ ăn cân đối ít mỡ.

Theo GS. Amos Pines, chủ tịch Hội Mãn kinh quốc tế, liệu pháp hormon thay thế (HTT) là cách hữu hiệu nhất để chữa các triệu chứng mãn kinh từ vừa đến nặng, như cơn bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm và khô âm đạo. Nó cũng giúp đề phòng loãng xương. Sử dụng với liều thấp nhất có hiệu quả trong một thời gian ngắn nhất phù hợp với mục đích điều trị. Tuy nhiên, nó có kèm theo một số nguy cơ như gây huyết khối và các rối loạn khác.

Theo ông, thời gian qua các nguy cơ của HTT đã bị thổi phồng quá mức, đặc biệt là đối với phụ nữ đang ở thời kỳ quanh mãn kinh. Các thử nghiệm về HTT ở phụ nữ lớn tuổi không thể ứng dụng cho phụ nữ mãn kinh trẻ tuổi hơn. Những nghiên cứu gần đây cho thấy nguy cơ bệnh tim mạch thấp hơn khi sử dụng liệu pháp HTT trước 60 tuổi. ó