Internet Việt Nam tiếp tục đặt ra những thách thức và mục tiêu mới

Bước sang năm thứ 21, Internet Việt Nam tiếp tục đặt ra những thách thức và mục tiêu mới: đó là xây dựng hệ sinh thái số với các sản phẩm dịch vụ nền tảng số do người Việt tự phát triển, làm chủ. Với quy mô dân số xấp xỉ 95 triệu người (xếp 15 thế giới), trong đó tỉ lệ sử dụng Internet chiếm hơn 60%, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 16 trên thế giới về số lượng người sử dụng Internet. Một thống kê đáng chú ý là thời gian sử dụng Internet trung bình của người Việt lên đến gần 7 tiếng/ngày. Điều này cho thấy, người Việt Nam đã dành lượng thời gian đáng kể cho các hoạt động trên không gian mạng phục vụ các nhu cầu khác nhau. Do vậy, phát triển hệ sinh thái số phục vụ người dân Việt Nam là hướng đi lâu dài, cần thiết, tạo ra nhiều giá trị cho xã hội và người dân Việt Nam. Các doanh nghiệp Việt hiện nay đã đủ năng lực và khát khao để làm chủ công nghệ, làm chủ thị trường trong nước, thậm chí là mang sản phẩm tiến ra khu vực nếu nhận được sự hỗ trợ kịp thời từ chính sách, từ thị trường cũng như người dùng.

Cái mà chúng ta đang còn lúng túng chính là “luật chơi”. Thời gian gần đây, vụ kiện thu hút nhiều sự chú ý của dư luận giữa VinaSun và Grab chính là một minh chứng. Đó không chỉ đơn giản là sự “xung đột” giữa một doanh nghiệp taxi truyền thống với một hãng taxi công nghệ hoạt động xuyên biên giới, mà về bản chất, đó là sự va chạm của các mô hình kinh doanh truyền thống với mô hình kinh doanh mới dựa trên nền tảng công nghệ.

Mặc dù các cơ quan quản lý đã có những nỗ lực để điều chỉnh, chúng ta cần thừa nhận rằng có một độ trễ nhất định của chính sách, khi mà thực tiễn diễn biến quá nhanh và chính sách không thể theo kịp. Đây là vấn đề chung không chỉ ở Việt Nam mà là vấn đề chung của các nước trên thế giới, trong đó có cả các quốc gia phát triển. Vậy phải làm thế nào để doanh nghiệp truyền thống, doanh nghiệp Việt Nam vẫn có thể tồn tại và cạnh tranh bình đẳng với các nhà cung cấp dịch vụ dựa trên công nghệ? Không có cách nào khác ngoài việc chúng ta phải xây dựng một luật chơi công bằng và bình đẳng, với hiệu lực đủ mạnh để tất cả các “người chơi” đều phải tuân thủ.

Sẽ rất khó có thể nói đến những thành phần chính của hệ sinh thái số trong tương lai là gì, nó có thể không phải là mạng xã hội như Facebook, không phải mạng tìm kiếm như Google như hiện nay. Sẽ là phù hợp nếu chúng ta đề cập nhiều đến social network, search engine… vào 5 năm hay 10 năm trước. Hệ sinh thái số trên thế giới cũng như tại Việt Nam đang thay đổi từng ngày và sẽ dịch chuyển sang các hình thái khác. Sẽ có những yếu tố buộc các loại hình dịch vụ này phải thay đổi để tồn tại, cạnh tranh và phát triển. Theo tôi, có 2 yếu tố đóng vai trò chính cho sự thay đổi này trong thời gian sắp tới là AI (trí tuệ nhân tạo) và Privacy. AI là công nghệ, các doanh nghiệp buộc phải ứng dụng AI để tăng sức cạnh tranh, thay đổi sản phẩm của mình nhanh hơn nữa để thu hút khách hàng; Privacy lại liên quan đến con người và xã hội, đến chính sách. Các doanh nghiệp nội địa muốn sống sót, phát triển để chiếm lĩnh thị trường nội địa và xa hơn nữa là vươn ra khu vực thì không thể không quan tâm đến hai yếu tố này.

Để xây dựng hệ sinh thái số Việt Nam, doanh nghiệp trong nước vẫn cần đóng vai trò nòng cốt trong việc thực thi. Các sản phẩm và dịch vụ do doanh nghiệp trong nước phát triển cần đáp ứng nhu cầu thực tiễn của Việt Nam, mang lại lợi ích chung cho xã hội và được đông đảo người dân đón nhận. Các doanh nghiệp lớn cần dẫn dắt thị trường, tạo nền tảng cho các doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tham gia, cùng phát triển. Trong thời gian tới, cả ba phía Cơ quan quản lý, Hiệp hội, doanh nghiệp cần cởi mở, chia sẻ, trao đổi và thảo luận nhiều hơn, để cùng đồng hành và cùng hướng tới sứ mệnh phục vụ quốc gia, người dân Việt Nam. Các doanh nghiệp trong nước cũng cần chung tay, liên kết lại để hướng tới những mục tiêu chung, “nghĩ cho những cái chung”. Điều đó sẽ giúp chúng ta nâng tầm nội lực của chính mình, vì cái chung đạt được thì cái riêng cũng sẽ được đáp ứng.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu sắc, Việt Nam hoan nghênh và chào đón sự đầu tư của các nhà đầu tư quốc tế, các tập đoàn doanh nghiệp đa quốc gia. Chúng tôi mong muốn được lắng nghe chia sẻ về kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng hệ sinh thái số để có hướng đi phù hợp cho Việt Nam. Cập nhật các xu thế mới về phát triển hạ tầng, điện toán đám mây, và không kém phần quan trọng, đó là làm thế nào để bảo đảm an toàn không gian mạng khi mà Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ.