Huyền thoại ông Cồn, bà Cồn ở xứ cù lao

Đến cồn Phú Mỹ, thả bộ trên con đường láng nhựa phẳng phiu, hai bên lề đường được trồng những khóm hoa nhiều màu sắc rực rỡ, du khách cảm thấy rất thú vị. Cồn Phú Mỹ bốn mùa khí hậu mát mẻ, hoa màu xanh tốt, cây trái trĩu cành, người dân thân thiện, mến khách.

Đến đây, du khách sẽ được nghe các cụ cao niên kể về truyền thuyết ngôi đền thờ ông Cồn, bà Cồn - ấn tượng còn lại của những cư dân đầu tiên đến vùng đất bãi bồi này sinh cơ, lập nghiệp. Chuyện kể rằng: Vào những năm đầu thập niên 50 của thế kỷ 20, có ông Hai Dùng là một trong những cư dân đầu tiên đặt chân lên mảnh đất bãi bồi này để khai hoang, lập nghiệp. Trong một đêm đang nằm ngủ, ông chiêm bao thấy “một ông già có vóc dáng to lớn, khỏe mạnh đến hỏi: Cháu làm ăn ở đây phải không? Muốn cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, làm ăn thịnh vượng... thì phải thờ cúng đất đai nơi mình sinh sống! Được thần linh báo mộng, sáng hôm sau, lão nông kể lại cho mọi người nghe rồi cùng nhau tổ chức dâng cúng. Hàng năm, cứ vào ngày rằm và 16/6 âm lịch, cư dân cù lao phân công nhau tổ chức cúng luân phiên, ăn tập thể để gắn kết cộng đồng.

Lại có một giai thoại khác: Cách đây khoảng 70 năm, khi cồn này mới nổi lên một mô đất cao có một nhóm người sinh sống bằng nghề hạ bạc, khi gặp mưa dông, gió lớn... thường trú ẩn trên mô đất này. Trong số đó có một đôi vợ chồng già dựng một cái chòi ở lại trên mô đất này. Mỗi ngày, ngoài việc thả lưới, giăng câu... ông bà còn tỉa bắp, trồng khoai, cấy lúa để mưu sinh. Đất cồn ngày càng được phù sa bồi lấp thêm, cư dân thấy vậy đến đây sinh cơ lập nghiệp mỗi ngày một đông. Trong thời gian sinh sống, ông bà thường hay giúp đỡ mọi người mỗi khi “tối lửa tắt đèn”. Gần mười năm sau, do tuổi cao, sức yếu, ông bà quy tiên và được người dân tôn sùng là tiền hiền có công khai khẩn đất cồn đầu tiên. Từ đó, cư dân tín ngưỡng đồng lòng lập nên một cái am nhỏ thờ ông Cồn, bà Cồn. Đến năm 1996, ông Tư Sanh hiến đất cất một cái am để mọi người có nơi thờ cúng. Năm 2015, được Nhà nước hỗ trợ, nhân dân đã xây dựng lên ngôi đền thờ ông Cồn, bà Cồn trên diện tích 490 m2, khung thép, lợp tôn. Gần đây, thời điểm thờ cúng ông, bà Cồn đã được dời đổi vào ngày rằm và 16/3 âm lịch hàng năm.

Phần đông dân cồn Phú Mỹ sống bằng nghề sản xuất nông nghiệp. Nguồn lợi kinh tế gồm: bắp, khoai, đậu, ớt, mía và vườn cây ăn trái như: xoài, ổi, dừa... Đặc biệt, có loài cây thủy sinh được dân cồn Phú Mỹ trồng nhiều, đó là rau thủy tiên (còn gọi là rau nhút)! Đây là loài trầm thủy, thân thảo mềm được bao bọc bởi lớp phao trắng xốp, rễ mọc ra từ đốt thành chùm. Rau nhút bò trên mặt nước, có lá kép hình lông chim giống như lá của loài cây trinh nữ. Bông rau nhút nhỏ, màu vàng in trên nền lá xanh lấp lánh trên mặt nước... trông rất đẹp mắt.

Những năm gần đây, ngành du lịch tỉnh Đồng Tháp và huyện Thanh Bình đang gấp rút triển khai thực hiện kế hoạch xây dựng điểm tham quan du lịch vẻ đẹp “Làng Phú Mỹ xanh”, tổ chức các điểm homestay, bơi xuồng trên sông... để du khách trải nghiệm cuộc sống thanh bình, thưởng thức sản phẩm nông nghiệp xanh, sạch, an toàn... mang những giá trị văn hóa truyền thống địa phương.

Mát rượi xứ cồn