Hội thảo AI lần 2: Cơ sở để TP.HCM xây dựng hệ sinh thái ứng dụng AI

Bên cạnh đó là một số hỗ trợ TP.HCM trong việc khai thác ứng dụng AI vào các lĩnh vực y tế, giáo dục, vận tải, cũng như các vấn đề liên quan đến trật tự, an ninh... hướng đến mục tiêu xây dựng hệ sinh thái ứng dụng AI tại TP.HCM giai đoạn 2019 - 2025.

Trong phần phát biểu khai mạc hội thảo, chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong, cho rằng: do đã bỏ lỡ 3 cuộc cách mạng công nghiệp trước đó, nên hiện nay chúng ta phải bắt đầu bằng những công đoạn khá lạc hậu. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mở ra cho TP.HCM một cơ hội, và TP.HCM sẽ quyết tâm thực hiện ứng dụng AI. TP.HCM có lợi thế là nền kinh tế trẻ và năng động, điều này sẽ giúp các công ty công nghệ sẵn sàng tiếp cận công nghệ và thử sức ở các lĩnh vực tiềm năng.

Theo chủ tịch UBND TP.HCM, trong lĩnh vực AI, các viện trường, các chuyên gia người Việt trong và ngoài nước luôn hướng về TP.HCM để chung tay xây dựng, đây là thời cơ và cũng là thách thức cho chính quyền TP.HCM. Bên cạnh đó, hiện TP.HCM có một đội ngũ nhân lực được tiếp cận với các sản phẩm và công nghệ mới nhất của thế giới từ nền công nghiệp sản xuất gia công (phần mềm và phần cứng).

Mục tiêu ứng dụng AI của TP.HCM là đưa AI vào việc thực hiện nhanh các trụ cột của đô thị thông minh, là một cấu thành quan trọng trong xây dựng đô thị thông minh. Ngay từ năm 2017, TP.HCM đã tích hợp ứng dụng AI vào xây dựng TP.HCM trở thành đô thị thông minh, điều này được kỳ vọng như một trong những hạt nhân để phát triển TP.HCM trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và nền tảng để triển khai thành công Đề án đô thị thông minh. Trước đó, từ năm 2015, TP.HCM đã đưa các dự án ứng dụng AI vào chương trình kích cầu hỗ trợ lãi suất.

Nhìn nhận thực tế, chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, việc ứng dụng AI vào sản xuất, đời sống còn chậm, thậm chí còn kém so với các đô thị trên thế giới. Tình trạng này do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân nguồn lực chưa sẵn sàng đón nhận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, đó là điểm nghẽn kìm hãm sự phát triển ứng dụng AI trên địa bàn TP.HCM.

Theo ông Ousmane Dione - giám đốc quốc gia Ngân hàng thế giới tại Việt Nam, những vấn đề căn bản mà TP.HCM hiện đang gặp phải ngày hôm nay không phải là mới. Tuy vậy, tốc độ tăng trưởng nhanh chóng đang càng làm trầm trọng thêm những mối quan ngại về giao thông, tình trạng ngập lụt, chất lượng môi trường cũng như những bất cập về cơ sở hạ tầng... Ông Ousmane Dione, nhận thấy: TP.HCM đang tìm cách cải thiện dịch vụ công, quy trình hoạch định chính sách và thu hút đầu tư tư nhân. Để trở thành điểm đến hấp dẫn đối với vốn đầu tư tư nhân, TP.HCM cần trở nên hấp dẫn và đáng sống hơn đối với đội ngũ nhân sự tài năng, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tiếp cận các cơ hội kinh doanh và nguồn dữ liệu để giải quyết các vấn đề trong thực tế.

“AI có thể là giải pháp cho một số thách thức này nếu có môi trường thuận lợi và phù hợp. Các doanh nghiệp và thành phố thông minh sẽ có cơ hội thành công nếu biết cách nắm bắt AI. AI cần phải là một công cụ để phục vụ con người. Vì lẽ đó, tôi xin được nhấn mạnh 3 yếu tố chính đảm bảo thành công của AI cho TP.HCM. Thứ nhất, cần đặt kỳ vọng một cách rõ ràng và thực tế về các lĩnh vực (ở đâu) và cách thức áp dụng AI (như thế nào) cho TP.HCM. Thứ hai, đảm bảo môi trường thuận lợi cho AI thành công trên thực tế, đặc biệt liên quan đến vấn đề truy cập và tích hợp dữ liệu cần thiết để giải quyết các thách thức của thành phố. Cuối cùng, cần đảm bảo rằng chúng ta hiểu và quản lý mọi rủi ro chính liên quan đến AI”, ông Ousmane Dione, nói tại hội thảo có hơn 400 khách mời trong và ngoài nước, do UBND TP.HCM tổ chức với sự đồng hành của Ngân hàng thế giới tại Việt Nam. Đây là sự kiện lớn thứ hai về AI trong năm 2019 được UBND TP.HCM tổ chức.

Ông Dương Anh Đức - giám đốc Sở thông tin và truyền thông TP.HCM, cho biết: “TP.HCM cần tập trung nguồn lực phát triển công nghệ AI nhằm bắt kịp xu thế công nghệ trong tương lai. Đến năm 2025, TP.HCM là trung tâm của Việt Nam và khu vực về nghiên cứu và triển khai, chuyển giao các ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Kế đó, cần tập trung vào đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, là trung tâm thu hút chuyên gia giỏi, trình độ cao trong khu vực châu Á về nghiên cứu, làm việc, giảng dạy. Đồng thời, xây dựng và phát triển nguồn cơ sở dữ liệu dùng chung “sạch”, kết hợp xây dựng cơ sở hạ tầng mạng truyền thông hiện đại, đồng bộ, đầu tư, vận hành các siêu máy tính và hệ thống các phần mềm chuyên dụng trong lĩnh vực kỹ thuật máy tính, viễn thông và xử lý tín hiệu. Có như vậy, đến năm 2025, các ứng dụng AI được áp dụng trong tất cả các ngành xây dựng, ngân hàng, du lịch, vận tải, viễn thông”.

Xác định tầm quan trọng của AI, thứ trưởng Bộ khoa học và công nghệ Bùi Thế Duy cho biết, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách thúc đẩy công nghệ số, trong đó có AI. Cụ thể, đưa AI vào danh mục công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển; xác định AI là một trong các công nghệ đột phá, mũi nhọn cần triển khai nghiên cứu; phát triển Đề án “Phát triển Hệ tri thức Việt số hóa” với mục tiêu xây dựng các hệ thống dữ liệu lớn dựa trên tri thức của người Việt; phê duyệt Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm KC4.0 và kế hoạch triển khai “Nghiên cứu và phát triển công nghệ AI đến năm 2025”.

Theo thứ trưởng Bùi Thế Duy, các dự án nghiên cứu phát triển và ứng dụng AI đã được triển khai, tập trung tại các trường đại học, viện nghiên cứu, như

Viện công nghệ thông tin (Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam); một số trường thành viên của Đại học quốc gia Hà Nội, Đại học quốc gia TP.HCM; Viện John von Neumann; Học viện kỹ thuật quân sự; Học viện bưu chính viễn thông… Cùng với đó, các tập đoàn lớn như Viettel, FPT, CMC, VNG, VinGroup và các công ty, doanh nghiệp khởi nghiệp nhỏ cũng đều đầu tư nghiên cứu phát triển các hệ thống thông minh trên nền tảng AI.

Trong phần phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân, nói: TP.HCM hiện đang đi chậm hơn các nước về nghiên cứu, ứng dụng AI. Nhưng, với nhiều thành tựu nghiên cứu và tiềm năng của TP.HCM, nếu có một chương trình hợp lý, biết lắng nghe, hợp tác tốt, thì TP.HCM hoàn toàn tham gia cùng thế giới về AI. TP.HCM sẽ nỗ lực tối đa, tận dụng thời cơ để có kết quả bước đầu về nghiên cứu, ứng dụng AI.

Để đạt được mục tiêu này, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh rằng: cần cụ thể hóa cấu phần đào tạo nhân lực cho lĩnh vực AI; cần có chương trình bổ túc cho những người đã có bằng đại học ở lĩnh vực liên quan và đào tạo phổ cập cho cán bộ, công chức về lĩnh vực này, đặc biệt nên có chương trình đào tạo mở về AI để người học tự học tập, cập nhật kiến thức.

Ứng dụng AI trong một số ngành đặc thù

Theo PGS.TS. Tăng Chí Thượng - phó giám đốc Sở y tế TP.HCM, nhiều bệnh viện tại TP.HCM đã ứng dụng AI vào công việc khám chữa bệnh rất hiệu quả. Bệnh viện Bình Dân đã trang bị robot ngoại tổng quát Da Vinci điều trị từ năm 2016. Đến nay, robot này đã phẫu thuật 687 ca bệnh với nhiều bệnh lý phức tạp. Bệnh viện Nhân dân 115 cũng triển khai phẫu thuật robot thần kinh Modus V Synaptive (thế hệ thứ 2) từ tháng 2/2019 và đã phẫu thuật 7 bệnh nhân với nhiều bệnh lý não phức tạp. Không chỉ vậy, bệnh viện này còn ứng dụng AI trong chẩn đoán và điều trị đột quỵ.

Bệnh viện ung bướu TP.HCM triển khai ứng dụng thử nghiệm phần mềm AI trong tư vấn và hỗ trợ các bác sĩ lựa chọn, đưa ra phác đồ điều trị bệnh ung thư phù hợp người bệnh. Đây là phần mềm trí tuệ nhân tạo nổi bật “IBM Watson for Oncology” (IBM WFO), do Tập đoàn IBM của Mỹ xây dựng dựa trên nền tảng dữ liệu lớn về y khoa tiên tiến giúp đem lại hiệu quả điều trị cho người bệnh. Tại Việt Nam, Bệnh viện ung bướu TP.HCM là một trong 3 bệnh viện (2 bệnh viện khác là Bệnh viện K, Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ) được Bộ y tế chọn tham gia thử nghiệm ứng dụng phần mềm AI.

Hệ thống này giúp các bác sĩ có thể cập nhật những phác đồ mới, bổ sung thêm thông tin và hạn chế những sai sót trong quá trình điều trị; đưa ra các gợi ý điều trị cho hầu hết các giai đoạn, có hỗ trợ khá chuyên sâu về các phác đồ hóa trị, nội tiết; hỗ trợ tìm kiếm tài liệu nhanh chóng; phát huy tối ưu hiệu quả khi áp dụng mô hình hội đồng chuyên gia. Nó cũng hỗ trợ hầu hết các bệnh mà bệnh viện đang điều trị. Hệ thống đưa ra được thời gian biểu tham khảo cho cả quá trình điều trị của người bệnh, giúp ước lượng được thời gian điều trị cho từng người bệnh, đưa ra được phân loại giai đoạn tiên lượng dựa trên dữ liệu lâm sàng lớn.

Trong lĩnh vực giao thông vận tải tại TP.HCM, AI sẽ giúp TP.HCM phát triển vượt bậc trong công tác quản lý và điều hành hệ thống giao thông đô thị. Theo Sở giao thông vận tải TP.HCM, có 3 ứng dụng của AI trong việc hỗ trợ đối với lĩnh vực giao thông vận tải. Nếu như trước đây, việc đo đếm, phân tích lưu lượng, mật độ, vận tốc dòng giao thông tại các đô thị có đặc thù giao thông hỗn hợp với thành phần xe máy chiếm chủ yếu, được xem là không khả thi đối với các công cụ phân tích truyền thống như vòng từ, ống hơi hay cảm biến áp điện, thì giờ đây với sự phát triển của AI đã khắc phục được. Hệ thống phân tích dữ liệu giao thông theo thời gian thực đang được Sở giao thông vận tải TP.HCM triển khai qua camera thu thập dữ liệu đạt đến mức độ chính xác khá cao, trên 90% trong các điều kiện thời tiết.

Bên cạnh việc phân tích phục vụ giám sát, điều hành giao thông trực tuyến, AI (cụ thể là máy học - machine learning) còn có thể hỗ trợ phân tích các hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông, như: vi phạm tốc độ, lấn làn, ngược chiều, lưu thông trên vỉa hè… hướng đến sử dụng hình ảnh thu thập từ camera để xử phạt “nguội” các phương tiện vi phạm.

Bên cạnh hội thảo này, UBND TP.HCM cũng chỉ đạo Sở thông tin và truyền thông TP.HCM, Sở khoa học và công nghệ TP.HCM phối hợp với Đại học quốc gia TP.HCM tổ chức lớp tập huấn giới thiệu, cập nhật, bổ sung thông tin, kiến thức, nâng cao nhận thức về AI cũng như khả năng, lĩnh vực ứng dụng AI trong nghiên cứu, quản lý và sản xuất trong ngày 26/9/2019.