Hành trình nối dài cho một cộng đồng mãi xanh

Điều này cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của cuộc thi, sự đồng điệu của rất nhiều người trước vấn đề môi trường sống của chúng ta. Cuộc thi cũng chính là lời kêu gọi, là thông điệp cuộc sống mà tất cả chúng ta đang hướng tới và mơ ước. Đó là một cuộc sống trong lành, một cuộc sống xanh. 

Mỗi tác phẩm dự không chỉ đơn thuần là ý kiến, quan điểm mà còn là tâm huyết, cảm xúc của người viết trước vấn đề nóng đang đặt ra hiện nay. Theo ông Nguyễn Long Hồ (thư ký tòa soạn báo Khoa học phổ thông), các đề tài dự thi đều rất đa dạng và hầu hết đều phù hợp với tiêu chí cuộc thi. Phần lớn các bài dự thi chọn đề tài gần gũi với cuộc sống hàng ngày.

Đặc biệt, có trên 30% số bài dự thi chọn đề tài về rừng, đó là tình trạng phá rừng, tác nhân gây biến đổi khí hậu, từ đó truyền đi thông điệp hãy bảo vệ rừng, hãy bảo vệ cuộc sống bình yên của chúng ta, cụ thể như tác phẩm: Ngọn núi, lưng núi, chân núi và một loài thực vật buồn; Rừng dân tộc; Nước mắt của rừng; Ký ức về rừng; Ở lại với rừng; Màu xanh trên làng định cư v.v…

Có nhiều đề tài nhẹ nhàng, với nét điểm xuyến màu xanh giữa cuộc sống bộn bề, bất chợt tôn vinh giá trị đích thực của cuộc sống, đó là: Mái hiên xanh; Vườn nhà ngoại; Khu vườn nhà tôi; Góc xanh trong lòng phố; Sông Đốc - Tuổi thơ tôi…

Nhiều tác giả chọn đề tài phản ánh cuộc sống sinh động, mang tính điển hình và đưa ra giải pháp mới để bảo vệ môi trường như: Sống tự nhiên giữa vùng nông nghiệp, Người nông dân sống xanh, Lão nông hơn 25 năm sản xuất lúa “nói không’ với thuốc trừ sâu, Và tất cả có từ nơi đây, Hai chiếc lá…

Điều đáng trân trọng là dù chọn góc nhìn như thế nào đi nữa thì hầu hết các bài dự thi đều thể hiện rõ ràng tâm ý của người viết. Từ đó, đã làm toát lên thông điệp đơn giản mà sâu lắng, nhẹ nhàng nhưng quyết liệt.

Tác giả Nguyễn Hàng Tình (giải nhất với tác phẩm Ngọn núi, lưng núi, chân núi và một loài thực vật buồn) gửi bài dự thi từ Đà Lạt - Lâm Đồng, quê hương của những rừng thông vi vu trong gió đã hòa mình, đau đớn, da diết, ngã quỵ trước sự biến mất của loài thông đỏ quý hiếm. Anh thảng thốt: “Tôi cố quên đi những cây thông đỏ cuối cùng trên đấy. Thế mà có lần, chợt cậu thanh niên từ đâu ở phía sau, vỗ vai tôi: “Có miếng gỗ thông đỏ tươi mới, kích cỡ bằng cái tivi màn hình phẳng 40 inch, anh mua không tôi bán rẻ cho, giá 450 ngàn đồng!”.

Lòng tốt tàn bạo của một người bình thường sống bằng nghề xẻ gỗ dành cho một người và tước đi niềm hy vọng sống sót trên đời của nhiều người. Không lẽ tôi cũng sống phàm phu bất chấp như nhiều người ích kỷ sao? Không tử tế rốt ráo được với một loài cây, ở ngọn núi thân thương của tôi sao?!.”.

Bao nhiêu câu hỏi trăn trở, hình thức thông ngôn, tự luận chắc chắn đã dồn nén một thông điệp có giá trị to lớn. Có thể nói, tác giả đã rất thành công khi đã truyền tải thông điệp mạnh mẽ đến người đọc, khiến người đọc hầu hết đều cảm thấy nhói lòng, thấy không thể làm gì khác hơn là yêu quý và bảo vệ loài thông đỏ.

Là một người sinh ra và lớn lên ở Tây Nguyên (tỉnh Đắk nông), từ khi Tây Nguyên còn là rừng già với bạt ngàn cây cối, ngay từ nhỏ chị Võ Thị Lệ Thủy (giải nhì với tác phẩm Nước mắt rừng) đã được chứng kiến tình yêu rừng của ba mình và những người đồng bào Ê Đê nơi chị đang sinh sống, tất cả họ yêu rừng như máu thịt của mình với những lễ “ăn rừng", phạt vạ của già làng khi đốn hạ cây đầu nguồn mà chưa được sự cho phép của già làng, một cây bị đốn chặt thì ba cây được trồng vào. Rừng có thần và rừng cũng có linh hồn.

Vậy là “chúng tôi đã đấu tranh đến cùng để bảo vệ những khu rừng đầu nguồn cũng chính là bảo vệ cho buôn làng. Tôi đã chứng kiến hình ảnh đớn đau của ba mình và già làng khi nhìn thấy những thân cây ầm ào đổ xuống trong khu rừng già nguyên sinh nơi đầu nguồn con nước.

Thế nên khi biết báo Khoa học phổ thông tổ chức cuộc thi viết "Hành trình trải nghiệm cuộc sống xanh", tất cả những hình ảnh đó lần lượt hiện về và nó "buộc" tôi phải viết, phải nói ra những suy nghĩ của mình. Bảo vệ cuộc sống xanh chính là bảo vệ cuộc sống của chính chúng ta cho hôm nay và cho tương lai”, chị Thủy bồi hồi chia sẻ.

Chị cũng là một trong những tác giả ở nơi xa xôi biết và tìm đến cuộc thi năm nay. Được biết, để có mặt nhận giải tại TP.HCM, chị đã khởi hành từ 5 giờ sáng vì chị rất trân trọng một cuộc thi hay và ý nghĩa như thế của báo Khoa học phổ thông, để chị cùng các tác giả có được một sự trải nghiệm cuộc sống xanh thật sự quý giá và nhiều ý nghĩa trong một môi trường đang ngày một ô nhiễm như hiện nay.

Bên cạnh những nỗi đau đáu về sự tàn phá cánh rừng, cuộc thi cũng đón nhận nhiều cách truyền tải thông điệp uyển chuyển, thông qua các hình thức ngụ ngôn, tu từ, vốn là thế mạnh của thể loại sáng tác. Đó là những câu thơ mượn lời của chú khỉ con gọi mẹ làm lay động lòng người, hay một cách ngụ ngôn khác rất độc đáo trong của một bức thư chú cú vọ gửi chuột đồng…

Cũng theo ông Nguyễn Long Hồ, tác phẩm đoạt giải cao ngoài việc đáp ứng tốt tiêu chí cuộc thi còn có cách thể hiện rất độc đáo, làm nổi bật thông điệp bảo vệ môi trường, hướng đến cộng đồng và đặc biệt là có sức lan tỏa khi truyền tải qua các phương tiện truyền thông. Những tác phẩm như: Ngọn núi, lưng núi, chân núi và một loài thực vật buồn; Màu xanh trên làng định cư; Người nông dân sống xanh, Lão nông hơn 25 năm sản xuất lúa “nói không” với thuốc trừ sâu v.v… đăng tải trên báo Khoa học phổ thông đã nhận được nhiều phản hồi tốt từ bạn đọc.

Ông Luk Ban La – phó tổng giám đốc công ty cổ phần đầu tư, xây dựng bất động sản Phúc Khang – nhà tài trợ của cuộc thi, bày tỏ sự vinh dự khi được đồng hành cùng cuộc thi. Ông đánh giá cao tiêu chí cuộc thi khi đã đề cập đến vấn đề lớn trên toàn cầu hiện nay đó là sự biến đổi khí hậu. Thông qua đây, ông Luk Ban La cũng hy vọng cuộc thi sẽ có sức lan tỏa lớn để truyền năng lượng sống xanh đến mọi người, cũng như trong tương lai sẽ có thêm những cuộc thi, những nhân tố hoạt động tích cực vì cộng đồng và môi trường.