Gặp mặt trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2019

Tới dự và chủ trì buổi gặp mặt có các đồng chí: Võ Văn Thưởng, ủy viên Bộ chính trị, bí thư trung ương Đảng, trưởng ban tuyên giáo trung ương; Vũ Đức Đam, ủy viên trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; Chu Ngọc Anh, ủy viên trung ương Đảng, bộ trưởng Bộ khoa học và công nghệ Việt Nam. Tham dự buổi gặp mặt có sự tham dự của 100 đại biểu là các nhà trí thức, khoa học đã đoạt các giải thưởng khoa học và công nghệ trong nước, quốc tế, giải thưởng Hồ Chí Minh, giải thưởng Kovalevskaia...

Phát biểu khai mạc, đồng chí Võ Văn Thưởng khẳng định, đây là dịp để lãnh đạo Đảng, Nhà nước trao đổi với các trí thức, nhà khoa học tiêu biểu về nhiệm vụ của ngành khoa học và công nghệ, đội ngũtrí thức khoa học công nghệ trong thời gian tới. Và không chỉ thể hiện sự quan tâm, tôn vinh sự đóng góp của đội ngũtrí thức Việt Nam, đây còn là cơ hội để lãnh đạo Đảng, Nhà nước lắng nghe tiếp thu các ý kiến đóng góp, tâm tư, nguyện vọng của đội ngũ trí thức, nhà khoa học.

Theo đồng chí Võ Văn Thưởng, trong bối cảnh toàn cầu hóa, Đảng và Nhà nước mong muốn các nhà trí thức, nhà khoa học tiên phong trong xây dựng phát triển đất nước. Đảng và Nhà nước luôn coi khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu, luôn quan tâm đầu tư và đặt nhiều kỳ vọng vào đội ngũtrí thức, khoa học công nghệ. Nhiều cơ chế, chính sách ưu tiên phát triển đội ngũ khoa học, công nghệ được Nhà nước ban hành, thực thi mang lại hiệu quả tốt, góp phần thu hút, bố trí sử dụng trí thức, trong đó có các trí thức người Việt ở nước ngoài.

Tuy nhiên, đồng chí Võ Văn Thưởng đánh giá, nhìn một cách tổng thể, sự phát triển đội ngũ trí thức cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu còn những hạn chế. Sự phát triển đội ngũ trí thức còn vị trí và vai trò chưa được phát huy đầy đủ. Việc huy động tiềm năng của trí thức vào sự nghiệp phát triển đất nước vẫn còn thấp so với yêu cầu, vẫn còn vài trí thức chưa ý thức đầy đủ về trách nhiệm và bổn phận trước đất nước và dân tộc. Những đóng góp của trí thức khoa học công nghệ vẫn chưa đáp ứng giải đáp kịp thời nhiều vấn đề thực tiễn đặt ra, chưa trở thành động lực quan trọng cho phát triển nhanh của đất nước trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Tại buổi gặp mặt, nhiều nhà khoa học đã bày tỏ những quan điểm, ý kiến, nguyện vọng với các lãnh đạo Đảng, Nhà nước và bộ chủ quản. Phát biểu kết luận, Phó Thủ tướng VũĐức Đam dành nhiều lời tri ân tới những đóng góp của các trí thức đối với sự phát triển của đất nước, chia sẻ những khó khăn chưa được tháo gỡ về cơ chế tài chính trong nghiên cứu.

Theo Phó Thủ tướng, dù trong các văn kiện của Đảng, Nhà nước đều khẳng định khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu trên tinh thần cầu thị, nhưng thực tế nhiều chỉ thị, chính sách chưa được thực hiện như mong muốn. Tuy nhiên, ở giai đoạn thế giới phát triển như vũ bão hiện nay, nếu không coi khoa học công nghệ là quốc sách, chìa khóa có tính chất quyết định thì chắc chắn thất bại.

Vì vậy “đột phá” là cụm từ cần được chú trọng đối với khoa học và công nghệ trong thời gian tới. Chính phủ và các cơ quan chức năng đang nghiên cứu và đưa vào các văn kiện với tinh thần quyết liệt nói đi đôi với làm để khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu, không để những mục tiêu ngắn hạn lấn át mục tiêu dài hạn. Cơ chế chính sách làm sao phát huy sức mạnh được cả hệ thống, khơi dậy sự sáng tạo của mọi cá nhân trong xã hội, đặc biệt là các nhà trí thức, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh.

Theo Phó Thủ tướng, chính sách tài chính đãcó nhiều thay đổi nhưng chưa đáp ứng được mong mỏi của các nhà khoa học. Nhiều công trình, đề tài, dự án, các nhà khoa học vẫn phải vất vả, mất nhiều thời gian trong thanh, quyết toán. Để hợp thức hóa nguồn chi chính đáng, vẫn còn tình trạng “nhà khoa học phải “sáng tác” số liệu”.

Theo Phó Thủ tướng VũĐức Đam, trong khoa học là phải chấp nhận tính rủi ro, không thể quản khoa học như các lĩnh vực khác, phải tin nhà khoa học. Đồng thời, Phó Thủ tướng nhấn mạnh việc tiếp tục xây dựng các chính sách đãi ngộ để cải thiện tình trạng một phần kinh phí sự nghiệp khoa học đang được dành cho việc này. Đây là một trong những điểm bất cập cần phải thay đổi trong cơ chế chính sách thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ khoa học và công nghệ Chu Ngọc Anh cũng cho rằng, chủ trương của Đảng và Chính phủ luôn trân trọng đội ngũtrí thức, khoa học công nghệ như một tiềm năng vô giá của đất nước. Đầu tư cho con người, cho chất xám, cho đội ngũ trí thức khoa học công nghệ cùng với những chính sách đãi ngộ chính là đầu tư cho sự thịnh vượng của đất nước. Đồng thời, bộ trưởng bày tỏ lời tri ân sâu sắc tới tất cả các nhà khoa học đang ngày đêm hoạt động trong phòng thí nghiệm hay trên những cánh đồng để sáng tạo và cống hiến cho đất nước.