Độc đáo lễ hội đầu năm ở Huế

Hội đu tiên Điền Hòa (xã Điền Hòa, Phong Điền, Thừa Thiên Huế) tổ chức sáng ngày mùng 2 tết. Điền Hòa nằm bên QL 49B, cách TP. Huế khoảng 30 km. Để khai hội đu tiên Điền Hòa truyền thống, trong tháng chạp, cây đu được dân làng chuẩn bị sẵn từ nhiều ngày trước tết. Cây đu làm bằng những cây tre già, cao và được buộc chắc chắn. Người chơi được trang bị dụng cụ bảo hộ để đảm bảo an toàn. Khai hội, một người đàn ông đu tiên giỏi của làng sẽ đại diện làng, mặc áo dài khăn đóng đu mở màn. Với trang phục áo dài truyền thống, những người phụ nữ thi đu tiên vút bay cùng những điệu nhún đẹp mắt. Các phần thi đấu bao gồm các tiết mục là đu cá nhân và đu từng đôi, bay cao nhất và giật được cờ sẽ là người chiến thắng.

Hội vật Thủ Lễ (xã Quảng Phước, Quảng Điền, Thừa Thiên Huế) vào sáng mùng 6 tết, nằm bên tỉnh lộ 4B, cách Huế khoảng 10 km. Hội vật ra đời từ thời các chúa Nguyễn hành phương Nam, với mục đích tuyển chọn những thanh niên trai tráng, khỏe mạnh. Hội vật làng Thủ Lễ áp dụng luật thi đấu vật võ dân tộc. Ngoài yếu tố tâm linh như cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, ruộng vườn tươi tốt, ngày nay hội vật làng Thủ Lễ còn là một hoạt động khuyến khích việc rèn luyện sức khỏe đối với lớp trẻ. Ban đầu, hội vật chỉ dành riêng cho người trong địa bàn nhưng hiện nay đã mở rộng, thu hút nhiều đô vật giỏi đến từ các địa phương khác trong và ngoài tỉnh, được đăng ký thi đấu.

Lễ hội Huyền Trân công chúa khai hội vào sáng mùng 8 tết, tổ chức 2 đến 3 ngày, cách trung tâm TP. Huế 2 km. Đơn vị tổ chức là Trung tâm văn hóa Huyền Trân (dưới chân núi Ngũ Phong, phường An Tây, TP. Huế). Chương trình gồm lễ khai hội, dâng hương tưởng nhớ vị công chúa có công mở mang bờ cõi. Lễ hội Huyền Trân tổ chức quy mô lớn, đầy đủ hai phần lễ và hội. Bên cạnh các lễ chính như lễ Tiên Thường (cáo giỗ), lễ kỵ với các chương trình sử thi, còn biểu diễn nghệ thuật hoạt cảnh rước công chúa Huyền Trân. Về phần hội gồm có đấu cờ người, biểu diễn võ cổ truyền, biểu diễn lân sư rồng, biểu diễn nghệ thuật của đồng bào dân tộc Nam Đông và A Lưới, đánh bài chòi, thi đấu cờ tướng, trình diễn thư pháp và trưng bày các sản phẩm truyền thống.

Hội vật làng Sình vào sáng mùng 10, cách TP. Huế 8 km. Làng Sình (tên địa bộ là Lại Ân, xã Phú Mậu, Phú Vang, Thừa Thiên Huế). Hội vật truyền thống này đã có hơn 200 năm, phát triển liên tục cho đến nay. Hội vật này tổ chức như một hình thức giải trí lành mạnh sau những ngày chơi tết. Sau tiếng trống khai hội của vị trưởng làng, các đô vật chia thành hai “hạng cân” thiếu niên và thanh niên (30 tuổi trở lên), so tài trên sới vật đổ cát mịn. Để chiến thắng, đô vật phải làm cho đối phương “lấm lưng, trắng bụng”. Lệ làng quy định, các đô vật dự đấu không nhất thiết phải là người địa phương, bất kỳ khán giả nào cũng có thể đăng ký lên sới đấu vật. Hội vật làng Sình về cơ bản áp dụng nguyên tắc của luật thi đấu vật dân tộc, các đô vật muốn vượt qua vòng đấu loại phải giành chiến thắng trước 3 đối thủ liên tiếp.

Lễ hội cầu ngư làng Thai Dương diễn ra vào ngày 12 tháng giêng, thuộc thị trấn Thuận An, Phú Vang, Thừa Thiên Huế, cách TP. Huế về phía biển 12 km. Cứ 3 năm tổ chức lớn nhất một lần, nhằm tưởng nhớ các vị khai canh, khai khẩn, dạy nghề đánh cá cho dân làng và cầu mong năm mới trời yên biển lặng, được mùa cá. Lễ hội diễn ra trong 3 ngày. Từ mùng 10 tổ chức các trò chơi tập thể như kéo dây, nhảy bao bố, nấu cơm thi. Ngày 11 cúng tế ở đình miếu, ban đêm mời các đoàn hát trình diễn ca Huế, hát bội. Sang ngày 12 dâng lễ cầu an và tưởng niệm. Sau đó trước sân đình diễn trò “cầu ngư” gồm các tiết mục: đưa thuyền ra khơi, câu cá, bủa lưới, mua bán thủy, hải sản. Sau cùng là cuộc đua trải trên phá Tam Giang trước cảng biển Thuận An.