Cấp cứu thành công trường hợp nhồi máu cơ tim cấp

Đau ngực dữ dội sau xương ức

Hình ảnh trước (bên trái) và sau khi can thiệp NMCT

BS.CKI. Nguyễn Viết Hậu, phó trưởng khoa cấp cứu BV ĐHYD cho biết, bệnh nhân B.H.B. nhập viện trong tình trạng hôn mê, mạch và huyết áp không đo được, điện tâm đồ cho thấy người bệnh bị rung thất - gần ngưng tim, các y bác sĩ BV An Bình đã xử trí cấp cứu người bệnh bằng sốc điện, đặt nội khí quản để thở máy, dùng các thuốc điều trị rối loạn nhịp, các thuốc vận mạch để nâng huyết áp. 
Khai thác bệnh sử, được biết trước khi nhập viện 2 giờ, sau buổi ăn chiều, bệnh nhân B.H.B. lên cơn đau ngực dữ dội sau xương ức, cơn đau kéo dài hơn 30 phút. Bệnh nhân B.H.B. được người nhà đưa đến cấp cứu tại BV An Bình. Bệnh nhân B.H.B. đã bất tỉnh khoảng 3 phút trước khi đến BV.  
Sau khi thực hiện những biện pháp cấp cứu, nhận thấy tình trạng nguy kịch của bệnh nhân B.H.B., các y, bác sĩ ở BV An Bình đã  quyết định thông báo cho BV ĐHYD, về việc sẽ chuyển bệnh nhân này sang BV ĐHYD để thực hiện cấp cứu can thiệp mạch vành. 
Tại khoa cấp cứu BV ĐHYD, sau 15 phút hồi sức tích cực, tim người bệnh đập lại, huyết áp có nhưng rất thấp, đo điện tâm đồ lúc này thấy có dấu hiệu của nhồi máu cơ tim tối cấp thành dưới. Tình trạng của người bệnh rất nguy kịch, nếu không được can thiệp cấp cứu để tái thông mạch máu bị tắc thì khả năng tử vong rất là cao. 
"Những tình huống có thể xảy ra là người bệnh sẽ bị tái phát lại rung thất, nghĩa là ngưng tim trở lại, đã bị rung thất thì nguy cơ sẽ bị rung thất lại lần nữa hay nhiều lần tái đi tái lại là rất cao; thứ hai là người bệnh có thể bị suy tim nặng - choáng tim (tụt huyết áp kéo dài) dẫn đến tử vong; và thứ ba là nếu người bệnh không được cấp cứu sớm sẽ bị vỡ tim, thủng tim", BS.CKI. Nguyễn Viết Hậu cho biết thêm. 

Tái thông lại mạch máu bị tắc
Tại BV ĐHYD, bệnh nhân B.H.B. được chuyển vào đơn vị can thiệp nội mạch, để thực hiện đặt stent cấp cứu mạch vành qua da. Bệnh nhân B.H.B. đã được cứu sống sau khi được tái thông lại mạch máu bị tắc. 
ThS.BS. Trần Hòa, trưởng đơn vị can thiệp nội mạch của BV ĐHYD chia sẻ: "Trường hợp cấp cứu thành công vừa qua, có thể nói, bệnh nhân B.H.B. đã rất may mắn vì đã được đưa đến bệnh viện sớm. Và đã được các y, bác sĩ của BV An Bình thực hiện cấp cứu, xử lý ban đầu rất tốt. Một ghi nhận tích cực khác là BV An Bình, cũng đã có quyết định chuyển viện kịp thời sang BV ĐHYD (vai trò quan trọng về sự hợp tác liên bệnh viện). Xin được nhấn mạnh rằng tỷ lệ cấp cứu, chữa trị thành công những trường hợp nhồi máu cơ tim cấp (NMCT) cấp có cao hay không là do những yếu tố như: người bệnh đến bệnh viện sớm; bệnh viện có chuyên môn về xử trí cấp cứu NMCT, và sự hợp tác liên bệnh viện… Hiện tại, Trung tâm tim mạch BV ĐHYD đã liên kết với nhiều bệnh viện tại địa phương cũng như bố trí đội ngũ êkíp chuyên môn trực 24/7, trung bình mỗi ngày trung tâm tiếp nhận 1 - 2 trường hợp chuyển viện cấp cứu".
Đối với loại bệnh lý nguy hiểm này, yếu tố thời gian rất quan trọng, càng kéo dài thời gian thực hiện tái thông mạch máu bị tắc, thì cơ hội cứu sống người bệnh càng mất dần, tỷ lệ tử vong sẽ tăng lên. Nếu người bệnh đến trễ quá 12 giờ thì cơ hội can thiệp thành công sẽ không còn nữa. Theo khuyến cáo của Hội đột quỵ Hoa Kỳ, khoảng thời gian cho phép, để có thể thực hiện tái thông mạch máu bị tắc, cứu sống người bệnh là dưới 90 phút. 
Cần phải kiểm tra sức khỏe định kỳ

Thăm khám bệnh nhân B.H.B., đang nằm điều trị sau khi được cứu sống bằng kỹ thuật tái thông mạch máu   

Theo PGS.TS.BS. Trương Quang Bình, phó giám đốc BV ĐHYD, giám đốc Trung tâm tim mạch của BV ĐHYD, NMCT cấp là do sự tắc nghẽn đột ngột và hoàn toàn lưu lượng máu đến nuôi động mạch vành, nguyên nhân gây tắc thường là do huyết khối. Huyết khối được hình thành tại chỗ ở vị trí của mảng xơ vữa động mạch. Cơ chế hình thành cục huyết khối rất phức tạp, phụ thuộc vào tuổi và giới tính. Ở đàn ông và phụ nữ lớn tuổi thường do vỡ mảng xơ vữa, trong khi ở phụ nữ trẻ thường do loét mảng xơ vữa.  Những người có nhóm nguy cơ cao như lớn tuổi, nam giới, gia đình có người mắc bệnh… cần phải kiểm tra sức khỏe định kỳ, cũng như điều chỉnh các yếu tố nguy cơ khác như hút thuốc lá, lối sống thiếu vận động thể lực, yếu tố tâm lý (căng thẳng, stress), béo phì hay thừa cân, tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa lipid máu, bệnh tiểu đường…
Cũng theo PGS.TS.BS. Trương Quang Bình, biểu hiện lâm sàng của NMCT cấp là cơn đau thắt ngực cấp tính. Cụ thể như đau ngực sau xương ức hay ngực trái, có thể lan lên cằm - vai hoặc tay trái; thường xuất hiện khi nghỉ ngơi hoặc gắng sức rất nhẹ; cảm giác nghẹn - thắt chặt hay đè ép; đau ngực dữ dội (đau làm người bệnh không thể chịu nổi, đau muốn ngất, chưa bao giờ trải qua cơn đau như vậy, đau làm người bệnh không thể tiếp tục những công việc thường ngày…); cơn đau kéo dài hơn 30 phút; cơn đau không giảm khi nghỉ ngơi hay ngậm dưới lưỡi bằng thuốc giãn mạch nitroglycerin. Các triệu chứng đi kèm như người bệnh thường vã mồ hôi, khó thở, có thể có ngất. Một số trường hợp nặng, có thể bị tụt huyết áp, choáng tim và đột tử.
Chính vì tính chất nguy hiểm của bệnh lý này mà khi người bệnh có các triệu chứng gợi ý như trên, đặc biệt là cơn đau ngực xuất hiện cấp tính dữ dội kéo dài hơn 10 - 20 phút không đỡ thì nên đến trung tâm y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.