Cảnh báo tình trạng tăng huyết áp ở trẻ tuổi học đường

Tăng huyết áp (THA) được cho là “sát thủ thầm lặng” bởi vì bệnh thường không có biểu hiện lâm sàng và rất nhiều người không nhận biết được mình đang mắc bệnh và gây nhiều hậu quả xấu như thiếu máu cơ tim, tai biến mạch máu não, suy tim, suy thận, giảm năng suất lao động và kết quả học tập, giảm chất lượng cuộc sống, giảm tuổi thọ...

THA thường gặp ở người cao tuổi, có người thân trực hệ bị THA. Ít người nghĩ rằng trẻ em không thể mắc bệnh THA và gần như không khi nào đo huyết áp thường quy cho trẻ em.

Nếu biết được kết quả nghiên cứu dịch tễ học về tình trạng THA ở học sinh 6 - 18 tuổi tại TP.HCM do Trung tâm dinh dưỡng TP.HCM tiến hành vào năm học 2014 - 2015 sẽ thấy đây là một nhầm lẫn. Có tới 15,4% học sinh bị THA! Tương tự như người lớn, học sinh nam bị THA nhiều hơn nữ (18,4% so với 12,4%). Nghiên cứu này còn cho thấy ở học sinh nhóm 10 - 18 tuổi bị THA nhiều hơn so với 6 - 9 tuổi (17,2% so với 13,2%).

Đi tìm các yếu tố nguy cơ liên quan đến THA ở trẻ em cho thấy, THA gặp nhiều ở: trẻ thừa cân béo phì, béo bụng, chế độ ăn dư thừa năng lượng, ăn nhiều thức ăn nhanh, ăn mặn, ăn ít rau, ít hoạt động thể lực, thường xuyên sử dụng các thiết bị di động thông minh và xem tivi nhiều, sống ở nội thành.

THA lúc còn trẻ đã được nhiều nghiên cứu khoa học ở các quốc gia phát triển cho thấy sẽ vẫn còn tồn tại đến khi trẻ trở thành người trưởng thành. THA xuất hiện càng sớm thì hậu quả về sức khỏe của cá nhân càng nhiều và tăng gánh nặng bệnh tật và tử vong sớm ở người trưởng thành. THA là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong sớm do đột quỵ ở người trưởng thành.

Điều đó cho thấy sự trầm trọng của THA ở trẻ và sự cần thiết phải khống chế sự gia tăng thừa cân béo phì và kiểm soát bệnh THA ở học sinh.

Không chỉ cảnh báo, chúng ta cần thiết có những giải pháp cơ bản như tăng cường truyền thông giáo dục và thực hành chế độ dinh dưỡng, vận động hợp lý để phòng ngừa THA.

Các hướng dẫn, quy định về thực hành căn tin cung cấp các thực phẩm lành mạnh trong trường học, bữa ăn bán trú cân đối, đa dạng thực phẩm, các chương trình giáo dục thể chất, điều kiện tăng cường vận động thể lực, thể dục thể thao cho học sinh có vai trò quan trọng trong kiểm soát chủ động tình trạng thừa cân béo phì và THA.

Cha mẹ và gia đình có vai trò quan trọng nhất trong giúp con mình xây dựng lối sống lành mạnh và giảm thiểu nguy cơ THA.

Một số khuyến nghị dinh dưỡng phòng ngừa THA

- Ăn đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng phù hợp với lứa tuổi.

- Ăn nhiều rau củ quả và trái cây.

- Hạn chế muối và gia vị mặn.

- Hạn chế chất béo bão hòa.

- Hạn chế thức ăn nhanh, nước có gas, thức uống có nhiều đường.

- Ăn đủ chất xơ.