Cam ngọt “bén” đất đồi Đạ Sa

Từ trung tâm thành phố Đà Lạt, chúng tôi phải vượt qua khoảng 28 km đường đèo dốc (hướng đi Đà Lạt - Nha Trang), thỉnh thoảng phải dừng xe để hỏi thăm và được người dân chỉ đường rất tận tình để đến vườn cam của anh Đức thôi. Vừa bước vào cổng trang trại, con chó becgie thấy người lạ, sủa ầm ỹ, một người thanh niên vội vã chạy ra mở cổng, qua trò chuyện được biết, anh tên là Nguyễn Phú Đức, chủ trang trại cam Canh, quê anh ở mãi Đắc Sở, huyện Hoài Đức, Hà Nội, nơi nổi tiếng có đặc sản cam Canh, bưởi Diễn vào lập nghiệp.

Anh Đức cho hay, để thực hiện ước mơ trồng cam Canh và làm giàu trên quê mới, anh phải mượn tiền của người anh, để đặt cọc mua 1 ha đất. Sau khi đã mua được đất, anh quay về quê bàn với vợ, gom hết tiền bạc, thậm chí bán cả đôi nhẫn cưới trong ngày thành hôn và quyết định “Nam tiến”. Hành trang của gia đình anh lúc bấy giờ chỉ là một ít vốn đủ trả tiền đất, một số cây giống có sẵn của nhà như: cam Canh, bưởi Diễn, quýt Tích Giang… Sau thời gian trồng thử nghiệm, cây trồng lớn nhanh như thổi, chỉ sau một năm rưỡi đến 2 năm, cây bắt đầu cho thu trái. Những trái cam Canh đầu mùa to gần bằng vốc tay, mỏng vỏ, màu vàng ươm, ăn ngọt lịm, không thua kém gì ở ngoài Bắc. Đặc biệt, cam lại bán được giá cao.

Cam Canh, quýt Tích Giang của anh nhanh chóng nổi tiếng ở Đà Lạt, không chỉ nổi tiếng trong nước, mà khách nước ngoài tới Đà Lạt cũng rất ưa chuộng. Chính vì vậy, hàng hóa sản xuất ra không đủ cung cấp cho thị trường. Những năm làm ăn được, có tiền anh lại đổ vào mua đất, đến nay anh đã mua được 6 ha chuyên trồng các loại cam Canh, cam Vinh, Phật thủ, quýt Tích Giang. Ngoài ra, anh còn mua thêm 3 ha trồng hồng giòn Đà Lạt, trồng xen 3 ha khoai lang dưới tán cam. Tiếng lành đồn xa, nhiều người đã biết đến đặc sản cam Canh, tìm đến anh hỏi mua cây giống, thế là anh lại kiêm thêm nghề sản xuất cây giống. Hiện nay, anh đã cung cấp giống cam Canh cho một số trang trại ở trong tỉnh để cùng phát triển cây hiệu quả kinh tế này.

Anh Đức tâm sự: “Hồi mới vào đây, hai vợ chồng tôi vất vả lắm, lúc đầu chưa có nhà, chúng tôi phải đi ở nhờ, bằng mọi giá, phải an cư thì mới mong lạc nghiệp được. Tôi nghĩ thế, nên quyết tâm dựng cho mình căn nhà, nói căn nhà cho “hoành tráng” thực ra là cái lều tranh đủ để hai vợ chồng và hai đứa con gái ở. Có chỗ ở rồi, hai vợ chồng phải tranh thủ từng giờ, không kể ngày hay đêm, lúc nào rảnh là lo cuốc đất, đào hố để hạ cây giống ngay. Hạ cây giống xong cũng là lúc hết tiền, hai vợ chồng chuyển sang nghề “buôn thúng bán mẹt”, cứ chiều chiều tôi lại đạp xe cọt cà cọt kẹt vào tận nhà vườn để mua các loại rau. Tối đến, hai vợ chồng hì hà hì hụp, người rửa rau, người bó lại, để sáng hôm sau cho vợ đi bán. Hôm thì gặp người có buồng chuối bán rẻ, tôi lại mua về giú chín, mang ra phố bán, cứ thế đắp đổi qua ngày. Bây giờ thì đỡ rồi, mình sản xuất được hàng hóa, tươi sạch, một đặc sản, được nhiều người ưa chuộng, mối lái tới tận nhà lấy hàng. Sản lượng cam, quýt của trang trại rất dễ bán và mới chỉ đủ cung cấp cho khu chợ gần nhất là chợ Chi Lăng, phường 9, Đà Lạt”.

Sau nhiều năm gắn bó với nghề trồng cam Canh, anh Đức chia sẻ: “Trồng cam, quýt ở đất đồi dễ hơn nhiều so với đồng bằng. Vì cây ưa nước nhưng không chịu được úng, cam trồng trên đồi dễ thoát nước, rất thoáng gió, thoáng khí, cây ít bị bệnh. Điều quan trọng nhất là kỹ thuật bón phân (bón cân đối đúng liều lượng, đúng chủng loại, đúng thời điểm), xác định được thời điểm khoanh gốc, khi thấy trên cây có lượng hoa, trái non đạt yêu cầu, ta phải khoanh gốc để hạn chế nước đưa lên, giúp cây không bị rụng hoa, rụng trái. Khi cây cam vào giai đoạn kinh doanh, nếu chăm sóc tốt, năng suất đạt 20 – 25 tấn/ha/năm. Mấy năm nay giá cả thị trường rất ổn định, giá bán sỉ từ 35.000 – 40.000 đồng/kg.

Qua việc mở trang trại trồng, sản xuất cây giống , mỗi năm gia đình anh Nguyễn Phú Đức thu nhập trên 1 tỷ đồng, chưa kể mỗi dịp tết anh bán được rất nhiều cây cam cảnh (cây cam trồng trong chậu), mỗi cây có giá 800.000 - 2.500.000 đồng/chậu. Kế đến là trái Phật thủ, có năm thương lái ở Hà Nội vào săn Phật thủ, trái đẹp họ mua từ 5 – 7 triệu đồng/trái, cá biệt có trái lên tới cả 10 triệu đồng.