Cà phê cần được chế biến sâu để xuất khẩu

Các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê cho rằng, gần 10 năm qua kể từ ngày Trung Quốc đưa ra chính sách ưu đãi thuế (miễn hoặc thấp hơn 50% so với chính ngạch) áp dụng ở những cửa khẩu nhất định, giá trị tới hạn hàng hóa cho mỗi chuyến, trong thời gian nhất định (thường là 5 năm cho mỗi quyết sách)..., nhiều công ty Việt Nam đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu mậu biên, tiểu ngạch nhiều mặt hàng, trong đó có cà phê. Một thời gian dài, cà phê nguyên liệu (cà phê nhân sống hoặc đã rang chưa xay) Việt Nam được đưa sang Trung Quốc và thương nhân nước này bán ra thị trường trong vai những nhà nhập khẩu, nhà bán sỉ, bán lẻ cà phê nguyên liệu hoặc chế biến cà phê mang nhãn hiệu Trung Quốc.

Có những trường hợp đã dùng thương hiệu của Việt Nam (Cà phê Buôn Mê Thuột) chế biến sâu, phát triển thị trường cà phê nội địa Trung Quốc và xuất khẩu mà ta đã đòi lại được. Vấn đề là gần đây Trung Quốc đã chuyển đổi sang trồng cà phê ở các vùng đất phù hợp. Diện tích cà phê của Trung Quốc hiện đã là 147 ngàn ha, trong đó riêng tỉnh Vân Nam, vùng được coi là phù hợp trồng cà phê chất lượng cao đã trồng 125 ngàn ha (85%). Vì vậy, vài năm lại đây sản lượng cà phê mậu biên giảm dần và giảm đến mức sản lượng nhập khẩu cà phê từ Việt Nam rất thấp.

Ông Nguyễn Hữu Thắng, chủ tịch hội đồng thành viên Tổng công ty thương mại Hà Nội (Hapro) cho rằng, phải nâng cao năng lực chế biến rang xay và sản xuất cà phê hòa tan. Nhà nước cần chọn những doanh nghiệp đã và đang làm tốt thương hiệu cà phê rang xay, hòa tan như Vinacafe Biên Hòa, café Trung Nguyên... hỗ trợ về vốn vay, hỗ trợ đầu tư công nghệ, làm sao giảm chi phí sản xuất, giảm giá thành sản phẩm để có năng lực cạnh tranh tốt. Các cơ quan quản lý và chính sách cần tiếp cận những doanh nghiệp có năng lực nhưng chưa bung ra được, để biết họ thiếu gì, cần gì, muốn gì để có cơ chế hỗ trợ thích hợp. Vai trò của truyền thông bao gồm truyền thông doanh nghiệp, báo chí, kể cả báo chí nước ngoài... rất quan trọng trong việc quảng bá thương hiệu cho cà phê Việt Nam. Festival là một hình thức quan trọng quảng bá cà phê đã làm rất tốt cần được duy trì.